حکم لعن بر متصف شدگان به فسق و کفر در فقه اسلامی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 300

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IJRJ-14-52_001

تاریخ نمایه سازی: 12 دی 1400

چکیده مقاله:

مطابق مفاد گزاره­های متعدد قرآنی و سنت نبوی (ص)، لعن بر افرادی که عنوان فاسق یا کافر بر آنها تطبیق یابد، نه تنها مشروع، بلکه در مواردی لازم است و چنین نیست که لعن تنها بر جنس افراد و نه شخص افراد مشروع باشد، همان­طور که برخی دانشوران حوزه فقه اهل سنت پنداشته­اند. البته گستره­ی حکم مذکور در مواجهه با دلایل حفظ نظام اسلام و پاسداری از آن که در پرتو حفظ اتحاد مسلمین و جامعه اسلامی تبلور می­یابد، چندان هویدا نیست؛ چنانکه بنابر عقیده­ی گروهی، یکی از اوصافی که حاکی از فسق و کفر است بر برخی مصادیق تطبیق یابد و آن مصادیق مورد احترام گروهی دیگر از مسلمانان باشد، مطابق فقه اسلامی، مخصوصا فقه جعفری، آیا مکلف می­تواند به استناد ادله، به لعن آن مصادیق خاص مبادرت ورزد؟. حفظ نظام اسلام در گرو حفظ اتحاد مسلمین است و آن بدون احترام مسلمانان، از هر گرایش و مذهب، به مقدسات دیگر مسلمانان امکان­پذیر نیست؛ بنابراین با پدیدار شدن عنوان ثانوی، اهانت و توهین حتی در قالب لعن به مصادیقی که مورد احترام گروهی از مسلمانان، از مذاهب اسلامی هستند، مشروع نخواهد بود و لعن در این موارد باید با همان عناوین کلی و بدون تطبیق بر مصادیق انجام گیرد.

نویسندگان

محمد رسول آهنگران

استاد فقه و حقوق، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، تهران، ا یران

مهدی درگاهی

دانش آموخته سطح چهار حوزوی و پژوهشگر پژوهشگاه المصطفی، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن مجید۱- ابن اثیر، مبارک بن محمد، (بی­تا)، النهایه، موسسه ...
  • ابن تیمیه، تقی­الدین، (۱۴۰۶)، منهاج السنه، جامعه الامام محمد بن ...
  • ابن تیمیه، تقی­الدین، (۱۴۱۶)، مجموع الفتاوی، مجمع الملک فهد، المدینه ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، (۱۴۲۲)، زاد المسیر، دار الکتاب ...
  • محمد بن احمد، (بی­تا)، فتح العلی المالک، دار المعرفه، بی­جا ...
  • ابن رشد قرطبی، (۱۴۰۸)، البیان والتحصیل، دار الغرب الاسلامی، بیروت، ...
  • ابن عابدین، محمد امین، (۱۴۲۱)، حاشیه رد المختار علی الدر ...
  • ابن عبدالواحد، محمد، (بی­تا)، شرح فتح القدیر، دار الفکر، بیروت ...
  • ابن عربی، محمد، (۱۴۲۲)، تفسیر ابن عربی، دار احیاء التراث ...
  • ابن فارس، احمد، (۱۴۰۴)، معجم مقائیس اللغه، دفتر تبلیغات اسلامی، ...
  • ابن کثیر، اسماعیل، (۱۴۲۰)، تفسیر القرآن العظیم، دار طیبه، بی­جا ...
  • ابن مفرج، محمد، (۱۴۲۴)، الفروع، موسسه الرساله، بیروت ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، (۱۴۱۴)، لسان العرب، دارصادر، بیروت ...
  • ابن نجیم، زین الدین، (بی­تا)، البحر الرائق، دار المعرفه، بیروت ...
  • ابوالصلاح حلبی، (۱۴۰۳)، الکافی فی الفقه، کتابخانه عمومی امام علیع ...
  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، (۱۴۰۸)، روض الجنان، بنیاد پژوهش­های ...
  • احمد بن محمد بن حنبل، (۱۴۲۰)، مسند احمد بن حنبل، ...
  • امام خمینی(ره)، سید روح الله موسوی، (۱۳۷۸ش)، صحیفه امام، جلد ...
  • امام خمینی(ره)، سید روح الله موسوی، (۱۴۱۵)، المکاسب المحرمه، جلد۱و۲، ...
  • آل کاشف الغطاء، هادی، (بی­تا)، الرد علی موسی جار الله، ...
  • آلوسی، نعمان بن محمود، (۱۴۱۵)، روح المعانی، دارالکتب العلمیه، بیروت ...
  • بجیرمی، سلیمان، (۱۴۱۷)، تحفه الحبیب، دار الکتب العلمیه، بیروت ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل (۱۴۰۷)، صحیح البخاری، دار ابن کثیر، ...
  • بروجردی، سید حسین (۱۴۱۲ )، الحاشیه علی کفایه الاصول، جلد ...
  • بعلی، محمد بن علی، (۱۴۰۶)، مختصر الفتاوی، دار ابن القیم، ...
  • بغدادی، علی بن محمد، (۱۴۱۵)، لباب التاویل، دار الکتب العلمیه، ...
  • بیهقی، ابوبکر، (۱۴۲۱)، شعب­الایمان، دار الکتب العلمیه، بیروت. ۳۰- ترمذی، محمد ...
  • جصاص، احمد، (۱۴۰۵)، احکام القرآن، دار احیاء التراث العربی، بیروت ...
  • جمعی از نویسندگان، (۱۳۹۴)، حرمت تکفیر مسلمانان و اهانت به ...
  • حائری، سید علی، (۱۳۷۷)، مقتنیات الدرر، دار الکتب الاسلامیه، تهران ...
  • حائری یزدی، شیخ عبدالکریم، (۱۴۱۸) ، دررالفوائد، موسسه النشر الاسلامی، ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن، (۱۴۰۹)، وسائل الشیعه، موسسه آل­البیتع، ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن، (۱۴۰۳)، الفوائد الطوسیه، چاپخانه علمیه، ...
  • حسینی شیرازی، محمد، (۱۴۲۴)، تقریب القرآن الی الاذهان، دار العلوم، ...
  • خرشی، محمد، (۱۳۱۸)، الشرح الکبیر، بی­نا، قاهره ...
  • خلیل فراهیدی، (۱۴۰۹)، العین، دار الهجره، قم ...
  • خمینی، سید مصطفی، (۱۴۱۸)، تحریرات فی الاصول، موسسه تنظیم و ...
  • خویی، حبیب الله هاشمی، (بی­تا)، منهاج البراعه، مکتبه الاسلامیه، تهران ...
  • خویی، سید ابوالقاسم موسوی (۱۴۲۰)، اجود التقریرات، تقریرات محقق نائینی، ...
  • راغب، حسین بن محمد، (۱۴۱۲)، مفردات الفاظ القرآن، دار العلم ...
  • زرندی، محمد بن یوسف، (بی­تا)، نظم در السمطین، دار احیاء ...
  • زمخشری، محمود بن عمر، (بی­تا)، الکشاف، دار احیاء التراث العربی، ...
  • سبحانی، جعفر، (۱۳۸۱)، الانصاف فی مسائل دام فیها الخلاف، موسسه ...
  • سبزواری، سید عبدالاعلی، (۱۴۰۹)، مواهب الرحمان، موسسه اهل بیتع، بیروت ...
  • سبزواری، محمد بن حبیب الله، (۱۴۱۹)، ارشاد الاذهان، دار التعارف ...
  • سیوطی، جلال الدین، (۱۴۱۶)، تفسیر الجلالین، موسسه النور للمطبوعات، بیروت ...
  • سیوطی، جلال الدین، (۱۹۹۳)، الدر المنثور، دار الفکر، بیروت ...
  • شبراوی شافعی، عبدالله، (۱۴۲۳)، الاتحاف بحب الاشراف، دار الکتاب الاسلامی، ...
  • شوشتری، نور الله بن شریف، (۱۳۶۷)، الصوارم المهرقه، مطبعه النهضه، ...
  • شوکانی، محمد بن علی، (۱۴۱۴)، فتح القدیر، دار ابن کثیر، ...
  • شوکانی، محمد بن علی، (بی­تا)، نیل الاوطار، اداره الطباعه المنیریه، ...
  • شیبانی، احمد بن حنبل، (بی­تا)، السنه، دار ابن القیم، بی ...
  • صدر، سید محمد باقر، (۱۴۱۸)، دروس فی علم الاصول ، ...
  • صدوق، محمد بن علی، (۱۳۶۲)، الخصال، دفتر انتشارات اسلامی، قم ...
  • صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، مکتبه الداوری، قم ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین، (۱۴۱۷)، المیزان فی تفسیر القرآن، انتشارات ...
  • طبری، محمد بن جریر، (۱۴۰۳)، تاریخ الامم و الملوک، موسسه ...
  • طبری، محمد بن جریر، (۱۴۱۲)، جامع البیان، دار المعرفه، بیروت ...
  • طریحی، سید احمدحسین، (۱۴۱۶)، مجمع البحرین، کتابفروشی مرتضوی، تهران ...
  • طنطاوی، محمد، (بی­تا)، التفسیر الوسیط، نرم افزار جامع التفاسیر نور ...
  • طوسی، محمد بن الحسن، (۱۴۱۱)، الغیبه، دار المعارف الاسلامیه، قم ...
  • طوسی، محمد بن الحسن، (بی­تا)، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ...
  • عبید کلبانی، (۱۴۲۸)، اللعن فی الاسلام، دار العاصمه، مملکه البحرین ...
  • علامه مجلسی، محمد باقر، (۱۴۰۳)، بحار الانوار، دار احیاء التراث ...
  • عمید زنجانی، عباسعلی، (۱۳۸۴)، قواعد فقه سیاسی(مصلحت)، امیرکبیر، تهران ...
  • عینی حنفی، محمود بن احمد، (بی­تا)، عمده القاری، دار احیاء ...
  • غزالی، محمد، (بی­تا)، احیاء علوم الدین، دار المعرفه، بیروت ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر، (۱۴۲۰)، التفسیر الکبیر، دار احیاء ...
  • فیض کاشانی، محمد، (بی­تا)، تفسیر الصافی، مکتبه الصدر، تهران ...
  • فیومی، احمد، (بی­تا)، المصباح المنیر، منشورات دار الرضی ، قم ...
  • قرطبی، محمد بن احمد، (۱۳۶۴)، الجامع لاحاکم القرآن، انتشارات ناصر ...
  • کبیر مدنی شیرازی، سید علی خان، (۱۴۱۵)، ریاض السالکین، موسسه ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، (۱۴۰۷)، الکافی، دار الکتب الاسلامیه، تهران، ...
  • ماوردی، علی بن محمد، (۱۴۱۴)، الحاوی الکبیر، دار الکتب العلمیه، ...
  • محقق اردبیلی، احمد، (بی­تا)، زبده البیان، المکتبه الجعفریه، تهران ...
  • محقق ثانی، علی بن حسین، (۱۴۰۹)، رسائل المحقق الکرکی، کتابخانه ...
  • مراغی، احمد بن مصطفی، (بی­تا)، تفسیر المراغی، داراحیاء التراث العربی، ...
  • مرداوی، علی بن سلیمان، (۱۴۱۹)، الانصاف، دار احیاء التراث العربی، ...
  • مرعشی، شهاب الدین، (بی­تا)، شرح احقاق الحق، تصحیح: السید ابراهیم ...
  • مسعودی، علی بن حسین، (۱۹۶۵)، مروج الذهب، دار الاندلس، بیروت ...
  • مسلم بن الحجاج، (بی­تا)، صحیح مسلم، دار احیاء التراث العربی، ...
  • مشکینی، علی، (۱۴۱۳)، اصطلاحات الاصول، دفتر انتشارات اسلامی، قم ...
  • ملک افضلی اردکانی، محسن، (۱۳۹۱)، مفهوم نظام و کاربرد آن ...
  • نجف­آبادی، حسین علی منتظری، (۱۴۰۹)، مبانی فقهی حکومت اسلامی، (مترجمان: ...
  • نفراوی، احمد بن غنیم، (بی­تا)، الفواکه الدوانی، مکتبه الثقافه الدینیه، ...
  • نووی، یحیی بن شرف(بی­تا)، المجموع، دار الفکر، بیروت ...
  • نمایش کامل مراجع