پترگرافی، ژئوشیمی و تعیین خاستگاه تکتونیکی توده های ساب و لکانیک کالدرای مساحیم، شمال شرق شهر بابک

استراتوولکان مساحیم با سن نئوژن واقع در زون ولکانیکی ارومیه – دختر در 35 کیلومتری شمال شرق شهر بابک واقع شده است. کالدرای این استراتولکان از مواد آذرآواری، دایکها ، آپوفیزهای سنگهای آتشفشانی، توده های نفوذی ساب ولکانیک با کانی زایی و فاقد کانی زایی تشکیل شده است. بافت عمده آنها پورفیری و گرانولار غیر همسان دانه است. از لحاظ مینرالوژی این سنگها بطور کلی از پلاژیوکلاز ، کوارتز، فلدسپار آلکالن، بیوتیت، هورنبلد، پیروکسن و کانیهای اپاک به همراه کانیهای فرعی آپاتیت، زیر کن و گاها اسفن تشکیل شده است. فنوکریست های پلاژیوکلاز دارای بافتهای غیر تعادلی از قبیل زونینگ نوسانی و بافت غربالی تحلیل یافتگی می باشند. تشکیل این پدیده ها در پلاژیوکلازها را می توان به فرایندهایی نظیر اختلاط ماگمایی، تغییرات شرایط بخار آب و کاهش فشار همراه با از دست دادن جزئی حرارت در هنگام صعود ماگما و رشد ناپایدار اولیه آنها مرتبط دانست. هورنبلندها و بیوتیت ها تحت تاثیر فرایند اپاکی شدن قرار گرفته اند. شرایط فوگاسیته اکسیژن بالا، آب های محبوس (فاز گرمابی)، افزایش درجه حرارت در نقطه جوش ماگما و کاهش فشار در هنگام صعود ماده مذاب و. تاثیر آب های جوی از عوامل موثر در اپاکی شدن این کانی ها می باشد. کوارتز یکی از کانی های اصلی موجود در نمونه های سنگی کالدرای این استراتوولکان است که بدلیل تغییر فشار در طی صعود ماگما و در نتیجه حالت اوتکتیک کوارتز – فدلسپار آلکالن، دارای خوردگی و حواشی خلیجی شده است. فعالیت دگرسانی هیدروترمالی از نوع فیلیک، پتاسیک، پروپیلیتیک و رسی می باشد و عملکرد آنها باعث ایجاد کانی زایی سولفوری انتشاری (مس و مولیبدن) و رگه ای در توده های ساب ولکانیک و دایکهای برشی شده است. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی توده های ساب ولکانیک جزء سری کالکوآلکان عادی تا غنی از پتاسیم می باشند و از نظر درجه غنی شدگی آلومینیوم، متاآلومینیوس و از نوع I کوردیلرایی هستند و در یک محیط قوس آتشفشانی در ارتباط با محیط فرورانش تشکیل شده اند.