بازطراحی فضای شهری با هدف کاهش استرس با رویکرد شهر شاد (نمونه موردی خیابان دکانان شهر بانه)

استرس واکنش فیزیولوژیکی بدن انسان است، هنگامی که میان منابع محیطی و خواسته های شخصی و اجتماعی تعادل برقرار نگردد، فضای شهری به منبع استرس تبدیل می شود. امروزه به دلیل وجود استرس در فضاهای شهری، بیماری های جسمی و روانی در استفاده کنندگان افزایش یافته و به علت عدم طراحی فضاها، به مکان هایی بلااستفاده و مرده تبدیل شده اند. استفاده از رویکرد شهرشاد، ایجاد شاخص های آن و الگوبرداری از شیوه های نوین طراحی فضاهای شاد در جهان، از دغدغه های اصلی این پژوهش در کاهش استرس در فضای شهری است. محله ی پیرمراد در شهرستان بانه، درگذشته به علت داشتن فضاهای طبیعی، مکانی تفریحی- گردشگری بوده که در فضاهای آن شادی و سرزندگی وجود داشته است؛ اما اکنون به علت برخی تغییرات به فضاهایی استرس زا تبدیل شده است. از اهداف مورد نظر در این پژوهش می توان به بازشناسی عوامل موثر بر استرس در فضاهای شهری و همچنین آفرینش فضای شهری بدون استرس با استفاده از رویکرد شهر شاد اشاره کرد؛ که در این نمونه ی موردی با تکیه بر ویژگی های فضاهای شهری در نواحی کوهستانی ایران صورت گرفته است. به وسیله ی پرسش-هایی از قبیل چگونگی تاثیر فضاهای شهری بر استرس شهروندان و چگونگی دسترسی به جامعه ای به دور از استرس به وسیله-ی ایجاد فضاهای شادی آفرین، مسیر پژوهش مشخص شده است. شادی کیفیتی درونی است که قابل اندازه گیری نیست، بنابراین این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، استفاده از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، مطالعات میدانی و استفاده از پرسشنامه انجام شده است. یافته های پژوهش برگرفته از شناخت بستر طرح، داده های آماری و تجارب انجام گرفته، نشان می دهند که فضاهای اجتماعی و تعاملات آن تاثیر زیادی بر کاهش استرس و افزایش شادی در فضا دارند و عوامل کاهنده ی استرس در راستای عوامل ارتقادهنده ی شادی می باشند، درنتیجه ایجاد شاخص های شهر شاد، فضاهایی شاد، امن و سرزنده پدید می آورد که استرس را در استفاده کننده کاهش می دهد.

کلیدواژه ها:

فضای شهری ، استرس ، عوامل موثر بر استرس ، سلامت روان ، شهر شاد