نقش مدیریت بحران در برنامه ریزی روستایی برای کاهش مخاطرات محیطی

وقوع حوادث و مخاطرات محیطی همواره جان انسان ها و محیط زیست شان را تهدید کرده است. بنابراین شناسایی نوع بحران و خطرات ناشی از آن و همچنین شناخت راه حل های متناسب با نوع بحران برای برگرداندن منطقه بحران زده به حالت اولیه و برای اینکه جامعه از توسعه خود باز نماند ضروری است و در این میان مساکن روستایی با توجه به نوع مصالح و سازه های ساختاری از آسیب پذیر ترین مناطق کشور می باشند ، لذا اهمیت برنامه ریزی مناسب برای کاهش آسیب پذیری دربروز مخاطرات محیطی امری ضروری است .برنامه ریزی و طراحی فیزیکی روستاها ، امروزه در کشورهای توسعه یافته به گونه ای است که آثار و نتایج صدمات ناشی از مخاطرات محیطی را عملا با کاهش مواجه نموده و بهترین مسیر برای رویارویی و مقابله با سوانح و مخاطرات محیطی می دانند. با توجه به اینکه ایران از نظر توپوگرافی و موقعیت جزء ۱۰ کشوربلا خیز دنیا است و در طول تاریخ به دلیل وجود ویژگیهای جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی، محیطی و سیاسی به خصوص واقع شدن در منطقه سوق الجیشی خاورمیانه همواره در معرض بحرانهای محیطی و غیرمحیطی زیادی قرار گرفته و به تبع آن خسارات مالی و جانی زیادی نیز از این راه به کشور تحمیل شده است. باتوجه به این امر لزوم توجه به جایگاه مدیریت بحران از اهمیت والایی برخوردار است.ضعف برنامه ریزی و اجرای طرحهای مختلف روستایی تا کنون خسارات جبران ناپذیری را بر اقتصاد ایران تحمیل نموده است . برنامه ریزی دقیق و حساب شده برای تامین و حفظ شرایط ایمن روستاها در زمان بروز حادثه و تدوین طرحهای کارآمد در زمینه امدادرسانی در مخاطرات محیطی اهمیت بسیاری پیدا نموده است. عدم توجه به اقلیم و محیط جغرافیایی روستاها در بسیاری از موارد موجب ناکارآمدی برنامه های طراحی شده می شود .به منظور کاهش و یا پیشگیری از مخاطرات محیطی و آثار آن ، لزوم تدوین طرحهای کاربردی در روستاها ضروری و انکار ناپذیر است . زمانی می توان به این نقطه رسید که ایمنی روستاها و ساکنین آن ها به عنوان هدفی اساسی در سطوح مدیریتی و سیاست گذاری کلان کشور مد نظر گرفته شود. طرحهایی که تمامی سطوح جامعه را در بر گرفته و بتواند در سطح منطقه ای و ملی و آمایش سرزمین جنبه های اجرائی داشته باشد . به همین دلیل هدف مطالعه پیش رو استناد به مبانی نظری برنامه ریزی و توسعه روستایی و شرایط جغرافیایی کشور و ویژگی های جمعیتی و فرهنگی روستاهای ایران با استفاده از روش کتابخانه ای_ اسنادی و مطالعه مقالات ،سعی در ارائه شیوه هایی جهت مقابله با مخاطرات محیطی و کاهش میزان آسیب پذیری های مادی و انسانی جوامع روستایی و نیز بررسی وارائه راهکارهای مناسب در این زمینه باجهت بهره گیری مسئولین و برنامه ریزان محلی و منطقه ای برای اتخاذ تصمیمات لازم در زمان بروز بحران و مخاطرات محیطی پیشنهاد می گردد.