طراحی و روان سنجی «مقیاس تاثیر بازارچه های مرزی در زندگی مردمان بومی»

مقدمه: شهرهای مرزی کشور دارای کمبودهای بالقوه هستند و به نظر می رسد وجود بازارچه های مرزی کمک شایانی به برطرف نمودن این کمبودها، می نماید. هدف پژوهش حاضر، طراحی و روان سنجی "مقیاس تاثیر بازارچه های مرزی در زندگی مردمان بومی" می باشد. روش کار: پژوهش حاضر به روش کیفی- کمی (روش شناختی) انجام شد. تعداد نمونه در مرحله کیفی ۲۰ تن شامل مدرسین دانشگاه و کارشناسان در حوزه بازارچه های مرزی و جامعه شناسی بود. در مرحله کمی، روایی محتوا به روش کیفی و کمی (نسبت روایی محتوا)، روایی صوری (به روش کیفی) توسط ۱۰ تن از اعضای هیات علمی اندازه گیری شد. روایی سازه (تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی) بترتیب با نمونه ۷۴۴ و ۲۰۰ تن از افراد بومی بازارچه های مرزی شیخ صالح (شهرستان ثلاث و بابا جانی) شوشمی ( شهرستان پاوه) تیله کوه (شهرستان گیلانغرب) در استان کرمانشاه؛ سیف سقز (شهرستان سقز) در استان کردستان؛ مهران (شهرستان مهران) در استان ایلام و کیله (شهرستان سردشت) در استان آذربایجان غربی به روش خوشه ای (با فرمول کوکران) بررسی شد. پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و ثبات به روش آزمون مجدد با فاصله ۲ هفته با نمونه ای شامل ۳۰ نفر از افراد بومی بازارچه های مرزی محاسبه شد. تحلیل داده ها در نرم افزارهای آماری اس پی اس اس نسخه ۲۴ و آموس نسخه ۲۲ انجام شد. یافته ها: در بخش کیفی، "مقیاس تاثیر بازارچه های مرزی در زندگی مردمان بومی" با ۱۰۶ عبارت و ۱۱ زیر مقیاس طراحی شد. در بخش کمی، روایی محتوای کیفی تایید شد. روایی محتوا به روش کمی (نسبت روایی محتوا) ۸۵/۰ و تایید گردید. همچنین، روایی صوری مقیاس نیز مورد تایید بود. تحلیل عاملی اکتشافی با ۸۶ عبارت بررسی و در نهایت ۴۶     عبارت و ۵ زیر مقیاس تایید گردید. پایایی با روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ کل مقیاس ۸۷/۰ و زیر مقیاس ها ۹۵/۰- ۷۸/۰و ثبات برای کل ابزار ۹۳/۰ و زیر  مقیاس ها ۹۷/۰- ۹۱/۰ بدست آمد. نتیجه گیری: "مقیاس تاثیر بازارچه های مرزی در زندگی مردمان بومی" ابزاری روا و پایا می باشد. پیشنهاد می شود جهت سنجش تاثیر بازارچه های مرزی در زندگی مردمان بومی استفاده گردد.  

کلیدواژه ها:

Keywords: Psychometrics ، Border Markets ، Indigenous Peoples.  ، کلیدواژه ها: روان سنجی ، بازارچه های مرزی ، مردمان بومی.