مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری، درمان هیجان مدار و درمان ذهن آگاهی نوجوان محور بر علائم نوموفوبیا و کیفیت خواب در نوجوانان دختر دارای علائم بی موبایل هراسی

مقدمه: نوموفوبیا یک اختلال خاص ناشی از استفاده از گوشی های هوشمند است که با اثرات نامطلوب بهداشتی از قبیل اختلال خواب، اختلال در حافظه کوتاه مدت، سرگیجه و فشار خون همراه است. پژوهش حاضر باهدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و درمان هیجان مدار و ذهن آگاهی نوجوان محور بر علائم نوموفوبیا و کیفیت خواب نوجوانان مبتلا به نوموفوبیا اجرا شد. روش کار: روش پژوهش نیمه آزمایشی همراه با گروه کنترل و طرح آن از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه نوجوانان دارای اختلال نوموفوبیا در شهر اصفهان تشکیل می دادند که ۶۰ نفر از آنان به صورت هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در چهار گروه درمان شناختی-رفتاری مایکل فری (۱۳۸۳)، درمان هیجان مدار مبتنی بربسته گرینبرگ و همکاران (۲۰۰۸) و درمان ذهن آگاهی نوجوان محور محقق ساخته و گروه کنترل جایگزین شدند. سه گروه درمانی هر یک به مدت ۱۰ جلسه مداخلات درمانی را دریافت نمودند درصورتی که گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده های پژوهش پرسشنامه نوموفوبیا آزاد منش، احدی و منشئی (۱۳۹۵) و کیفیت خواب پیتسبرگ بود. داده های جمع آوری شده به وسیله نرم افزار SPSS و از طریق تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد بین سه درمان شناختی رفتاری، درمان هیجان مدار و درمان ذهن آگاهی نوجوان محور در علائم نوموفوبیا و کیفیت خواب با گروه کنترل تفاوت معنادار وجود دارد (۰۱/۰ > P). در عین حال بین سه نوع درمان شناختی رفتاری، درمان هیجان مدار و درمان ذهن آگاهی نوجوان محور در تاثیر بر علائم نوموفوبیا و کیفیت خواب تفاوت معناداری به دست نیامد (۰۵/۰ < P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان بیان نمود درمان های شناختی رفتاری، هیجان مدار و ذهن آگاهی نوجوان محور بر علائم نوموفوبیا و اختلالات خواب مبتلایان به آن موثر است.  

کلیدواژه ها:

Cognitive-Behavioral ، Emotion-Focused ، Mindfulness ، Nomophobia ، Sleep Quality ، شناختی رفتاری ، هیجان مدار ، ذهن آگاهی ، نوموفوبیا ، کیفیت خواب