پتروژنز سنگهای دگرگونی مجاورتی در منطقه زرتول (سمنان)

در منطقه زرتول تعدادی توده نفوذی به درون واحدهای آهکی و آهکی مارنی کرتاسه (قبل از تریاس وکرتاسه) نفوذ کرده است. شواهد صحرایی نشان میدهد که سنگهای میزبان این تودههای نفوذی در مقیاس گسترده متحمل دگرگونی مجاورتی (اسکارنزایی) شدهاند. از طریق محلولهایی گرم با ماهیت کلریدی کانیهای شاخص اسکارنها گارنتهای کلسیمدار (آندرادیت)، کلینوپیروکسن (دیوپسید- هدنبرژیت) و برخی از کالک سیلیکاتهای آبدار نظیر اسکاپولیت و اپیدوت در مجاورت تودههای نفوذی تشکیل شدهاند. و نیز مقدار زیادی آهن از طریق سیالات گرم با ماهیت ماگمایی- گرمابی به درون سنگهای میزبان راه پیدا کرده که به تشکیل کانه های آهن از جمله مگنتیت و هماتیت منجر شده است. لازم به ذکر است دگرگونی مجاورتی در این منطقه با تشکیل سنگهای دگرگونی غنی از گارنت (آندرادیت) در مقیاس وسیع همراه بوده است. شواهد پتروگرافی مؤید تشکیل این اسکارنها در یک مرحله با محدوده دمایی تقریباً گسترده (Prograde stage) هستنددمای مجموعه دگرگونی از حدود 250 تا 560 درجه سانتیگراد متغیر بوده است. بر اساس ترموبارومتریهای صورت گرفته بر روی برخی از کانیهای بارز این مجموعه، حداکثر دمای تخمین زده 558 درجه و فشار حاکم بر شرایط تشکیل حدود 2 کیلوبار محاسبه شده است.

کلیدواژه ها:

آندرادیت ، دیوپسید ، ترموبارومتری ، زرتول ، سمنان