بررسی ژئوشیمی دگرسانیهای گرمابی مرتبط با کانی سازی طلای اپی ترمالی در ناحیه مسجدداغی، شرق جلفا، شمال باختر ایران

در ناحیه مسجدداغی، دو نوع کانی سازی مس پورفیری- طلای اپی ترمالی در پیوند با یک مجموعه آذرین آتشفشانی- نفوذی حدواسط روی داده است. انواع دگرسانیهای سیلیسی، آرژیلیک پیشرفته، آرژیلیک حدواسط و پروپیلیتیک در ارتباط با کانی سازی اپی ترمالی شناخته شده اند که حالت منطقه ای دارند. بررسی تغییرات جرمی عناصر با استفاده از عنصر Zr به عنوان عنصر بی تحرک ناظر، گویای غنی شدگی SiO۲و تا حدودی K۲OوAl۲O۳ ، و تهی شدگی Na۲O، MgO و CaO در زون دگرسانی سیلیسی است. عناصرSr, Pb, As, Rb, Ba و Cu نیز دارای غنی شدگی هستند. زون دگرسانی آرژیلیک پیشرفته، در اکسیدهای اصلی ,SO۳, Al۲O۳ SiO۲, K۲O L.O.I و MgO غنی شدگی و در Fe۲O۳ CaO، Na۲O و MnO تهی شدگی نشان می دهند. در این زون Sr ,Cu ,Ba و Zn کاهش یافته اند. زون پروپیلیتیک از نظر اکسیدهای SiO۲ CaO, MgO, و L.O.I غنی شدگی و در اکسیدهای Na۲O و K۲O تهی شدگی نشان می دهد. شواهد ژئوشیمیایی و کانی شناسی نشان می دهند که آب شویی گرمابی فلدسپارها و کانیهای مافیک در سنگ اولیه، و تشکیل تجمعات کوارتز، کائولینیت، پیریت، باریت، آلونیت و سرسیت در زون آرژیلیک پیشرفته و تجمعات کلریت، اپیدوت و کلسیت در زون پروپیلیتیک، مسوول ایجاد تغییرات شیمیایی یاد شده است. به نظر می رسد افزایش و کاهش عناصر توسط عواملی نظیر ترکیب شیمیایی محلولهای گرمابی، تغییرات دما و نسبت سنگ/آب کنترل شده است. شاخصهای دگرسانی CIA و MIA در سنگهای دگرسان، نشانگر بالا بودن شدت دگرسانیها در زونهای سیلیسی و آرژیلیک پیشرفته در مقایسه با زون پروپیلیتیک است.

کلیدواژه ها:

ژئوشیمی ، دگرسانی ، اپی ترمال ، تغییرات جرمی ، مسجدداغی ، جلفا