مطالعه سیالات درگیر و ایزوتوپ های پایدار گوگرد، شواهدی بر منشا کانسار سرب - نقره آهنگران، جنوب شرق ملایر

کانسار سرب و نقره آهنگران در غرب ایران در استان همدان و در فاصله ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر ملایر واقع شده است. سنگ میزبان کانسار آهنگران عمدتا سنگهای کربناتی کرتاسه زیرین است که به صورت دگرشیب بر روی سنگهای ژوراسیک قرار گرفته اند. کانه های اصلی شامل گالن، کالکوپیریت، پیریت، کانیهای اکسیدآهن و پیروتیت و کانیهای باطله شامل باریت، دولومیت، کلریت، کلسیت و کوارتز می شود. کانی سازی به صورت پرکننده فضای خالی، رگه ای، رگه چها ی، توده ای، پراکنده و جانشینی می باشد. دگرسانی شامل سیلیسی شدن، سریسیتی شدن و دولومیتی شدن است. بر اساس مطالعات سیالات درگیر بر روی کانی کوارتز و کلسیت، انواع سیالات درگیر اصلی عبارتند از: I: دو فازی مایع-گاز (L+V)،II : دو فازی گاز - مایع (V+L)، III: چهار فازی L+V+CO۲ (L+V)،IV : دی اکسیدکربن CO۲ (L+V) و V: سه فازی L+V+Sy. دمای همگن شدگی سیالات درگیر اولیه نشان می دهد که کانی سازی در محدوده دمای ۱۳۰ تا ۳۲۰ درجه سانتی گراد (میانگین C° ۲۰۰) رخ داده است. در حالی که محدوده شوری آنها از ۱۰ تا ۱۵ درصد وزنی معادل نمک طعام است. نهایتا درجه حرارت و شوری سیالات درگیر کانسار آهنگران مشابه کانسارهای سرب و روی نوع ایرلندی است. مقادیر δ۳۴S در پیریت و گالن به ترتیب در محدوده ۵/۲۵- تا ۶/۱۱ در هزار و ۳/۶- تا ۵/۸- در هزار و مقادیر δ۳۴S باریت نیز در محدوده ۲۶+ تا ۲/۲۷+ درهزار و مقادیر δ۳۴SH۲S سیال در حال تعادل با کانیهای گالن در محدوده ۹/۲- تا ۴/۶- در هزار و پیریت ۴/۹ تا ۹/۲۷ در هزار می باشد. مقادیر δ۳۴S باریت نزدیک مقادیر سولفات دریای کرتاسه است و سولفات آب دریا می تواند منشا باریت باشد. در حالی که مقادیر δ۳۴SH۲Sگالن در یک محدوده باریک قرار دارند که می تواند بیانگر آن باشد که منشا اصلی گوگرد احیای ترموشیمیایی سولفات است.

کلیدواژه ها:

سرب و نقره ، سیال درگیر ، ایزوتوپ پایدار گوگرد ، نوع ایرلندی ، کانسار آهنگران ، ملایر