تحلیل عناصر و رفتارهای ژئوپلیتیک موثر بر محدودسازی و سد نفوذ کنش های منطقه ای داعش

خاورمیانه یکی از مناطقی است که به طور ساختاری کانون نفوذ کشورهای مدعی بوده است و از طرفیکنش ها و پویش های برخاسته از این منطقه نیز سیر گسترشی و پراکنشی قابل توجهی داشته است. اندرکنش-ها و جبهه گیری های زمان جنگ سرد، وقوع انقلاب اسلامی در ایران، وقوع جنگ های خونین بین کشوری،تحرکات القاعده و طالبان، انقلاب های عربی، ظهور داعش و... ازاین دست است. شرایط پیش آمده ازناآرامی های منطقه ای، بروز خلاء قدرت و امنیت در سطح منطقه، رقابت های ژئوپلیتیک قدرت های منطقه-ای و بازیگری قدرت های فرامنطقه ای زمینه های شکل گیری و گسترش دامنه نفوذ گروه داعش که به لحاظشدت تندی و خشونت از سلف خود القاعده هم پیشی گرفته را فراهم نموده است. اما این گروه به دلیلعوامل ژئوپلیتیک متعددی همچون محاصره ی ژئوپلیتیکی، عدم توانایی در حفظ پایگاه مردمی به علتاستفاده از خشونت عریان، تلاش به منظور ایجاد شکاف و تغییر در ساختار ژئوپلیتیک منطقه ای و جهانی و...نمی تواند در درازمدت قادر به حفظ بقای خود باشد و فلسفه ی بنیادی آن محکوم به فناست. از طرفیفعالیت های سازماندهی شده ی این گروه، دستیابی به غنائم فراوان و جلب حمایت های ژئوکالچر پایه ومردمی در سطح منطقه، لزوم شناخت راه های سد نفوذ فعالیت های این گروه را گوشزد می نماید. لذا اینپژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخگویی به این سوال است که از منظر دانش ژئوپلیتیک راه-کارها و روش های سد نفوذ فعالیت ها و پویش های داعش کدام است؟ به نظر می رسد که داعش نه تنهاظرفیت و توانایی استقرار دولت در عراق را نخواهد داشت، بلکه سد نفوذ آن نیز با چشم انداز کنونیفضاهای امنیتی و بر پایه منطق ژئوپلیتیک درونی و برونی، طبیعی، خودکار و ماهوی است.

کلیدواژه ها:

داعش ، بنیادگرایی ، تروریسم نوین ، عراق