شناخت فنی و بررسی آسیب های وارده برتزیینات سرمه دوزی به کاررفته در یک نمونه پارچه مخمل منسوب به قاجار واقع در موزه مردم شناسی کاخ گلستان

یکی از ارکان مهم هنر ایران، در طول تاریخ هنر، نساجی میباشد، نساجی هم به عنوان هنر و هم صنعت در شکل گیری و بسط تمدن ایران نقش بسزایی داشته است. یکی از آثاری که میتوان جلوه هنرایرانی-اسلامی را در آن مشاهده کرد،بافته های تزیین شده با سرمه میباشد. نمونه ی مورد مطالعه در این پژوهش یک تکه پارچه ی مخمل باتزیینات سرمه و پولک میباشد که به عنوان قاب عکس ویاآینه مورد استفاده قرار میگرفته و متعلق به دوران قاجار میباشد .هدف اصلی این پژوهش پس از معرفی هنر سرمه دوزی در دوران اسلامی، شناسایی الیاف فلزی به کار رفته در تزیین این قاب )سرمه دوزی(وهمچنین شناخت آسیب های وارده بر آن میباشد. سوالهای تحقیق عبارتند از: -۱برای نگهداری و حفاظت الیاف طبیعی مجاور با الیاف فلزی چه روشی را میتوان بکاربرد؟-۲الیاف فلزی به کاررفته در اثر، چه نوع فلز یا آلیاژی میباشند؟-۳ برای براق شدن الیاف فلزی بکاررفته در اثر چه روشی را میتوان بکار برد؟-۴ جهت نگهداری اثر و وارد شدن آسیب کمتر در محل موزه چه راهکارهایی را میتوان به کار بست؟ جهت شناسایی الیاف فلزی از آزمایش دستگاهی SEM۳میکروسکوپ الکترونی روبشی با بزرگنمایی ۴۰۰ برابر استفاده شد و آنالیز EDAX۴ جهت شناسایی جنسیت الیاف فلزی بهره برده شد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است که شامل مطالعه-،جمع آوری اطلاعات ارزیابی اطالعات)براساس بررسی نمونه ها( و جمع بندی اطلاعات میباشد. نوع مطالعه در این پژوهش،کتابخانه ای و آزمایشگاهی میباشد.نتایج حاصل از آزمایشات و بررسی های انجام شده بر روی نمونه مورد مطالعه،نشان میدهد که الیاف سرمه از جنس نقره با روکش طلا میباشند که به علت ساخت سرمه به روش مکانیکی مقادیر طال که سرمه با آن روکش شده است ثابت نیست. همچنین الیاف پارچه مخمل از جنس پنبه تشخیص داده شد.

کلیدواژه ها:

سوزن دوزی ، سرمه دوزی ، الیاف فلزی ، قاجار ، کاخ گلستان