باز شناخت، مطالعه و معرفی معماری و هنرهای تزئینی خانه حسن پور در اراک

شهر اراک از نمونه های شاخص شهرسازی دوره قاجار در ایران است که با رعایت کردن الگوهای شهرسازی سنتی ایرانی از ویژگیهای معماری غربی نیز بهره گرفته است. با شکوفایی و رونق اقتصاد شهر در اواسط دوره قاجار که تحت تاثیر صنعت فرش بافی رخداده بود، شاهد سکونت اروپاییان و تاجران غربی در اراک هستیم، که این امر باعث تاثیر گذاری بر فرم و معماری و ساختارهای اصلی شهر شد. منازل مسکونی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و به تدریج در کنار معماری سنتی و ایرانی، بناهایی متاثر از هنر و معماری دنیای غرب ایجاد گردید. یکی از این بناها که تحت تاثیر رونق صنعت فرشبافی در جوار بازار بزرگ اراک احداث گشت خانه حسنپور است. ساخت بنا منسوب به حاجعلیمشیری از سرمایه داران اراک است که پس از چند نسل تحت تملک جواد حسن پور درمی آید و امروزه به نام حسن پور مشهور میباشد. منزل حسنپور به دلیل دارا بودن ویژگیهای شاخص هنر و معماری اواسط و اواخر دوره قاجار و همچنین با بهره گیری از تزئینات وابسته به بنایی همچون ستونهای حجاری شده، انواع کاشی کاریهای معقلی و برجسته، سنتوری ها و سردرهایی با تزئینات گچبری و آجرکاری به سبک فرنگی، نمونه بسیار شاخص و بازتاب دهنده از گذار فرهنگی و هنری ایران سنتی عصر قاجار به مدرنیته و مظاهر هنر و معماری و فرهنگ غرب در قرن ۱۸و۱۹ میلادی به شمار میآید. در مقاله پیشرو کوشش شده تا با تکیه بر مطالعات میدانی و کتابخانه ای ضمن معرفی هر چه بیشتر بنا به ویژگی ها و چگونگی این تحولات هنری معماری پرداخته شود.

کلیدواژه ها:

اراک ، سلطان آباد ، هنر و معماری ، خانه حسن پور ، قاجار