بررسی های باستان شاختی نقوش صخره ای نویافته گورگتان(نیکشهر)

یکی از مهمترین مراکز نقوش صخره ای حوزه جغرافیایی جنوب شرق، منطقه بلوچستان بوده که دردهه های اخیرآثارمتنوع بسیاری ازنقاط مختلف آن مانند: میل خاش،مرزبانیک، دره بندیک و دورآپ جلال آباد،دره نگاران ناهوک وگشت درشهرستان سراوان وهمچنین منطقه مکران درسرباز، قصرقند،دره کاجو،بنت و نیزنقوش نویافته گورگتان درنیکشهر برروی صخره های مشرف به رودخانه ها و آبشارها کشف وشناسایی شده اند. این جستار مبتنی بر بررسیهای میدانی،مطالعات کتابخانه ای و به شیوه ی توصیفی- تحلیلی وتاریخی صورت گرفته است که هدف آن گونه شناسی،تبیین کارکرد مجموعه نویافته گورگتان و نیز هدف احتمالی از ایجاد نقوش،تعیین گاهنگاری نسبی آن می باشد .پژوهش حاضردرصدد پاسخ به سوالات زیراست:.۱نقوش صخرهای گورگتان دارای چه نقش ها و موضوعاتی می باشد؟.۲صخره نگاره های گورگتان قابل مقایسه با کدام نقوش صخره ای موجود در ایران بودهاند؟ ۳ نقوش صخره ای گورگتان متعلق به کدام دوره زمانی است؟مطالعات صورت گرفته نشان میدهد که آثار صخره ای گورکتان نیکشهر شامل ۵ مجموعه و ۴۵ صحنه، اعم از نقوش متنوع انسانی، گیاهی، حیوانی، هندسی ونمادین ،نقوش تلفیقی و نامشخص،دراندازه های مختلف و با تکنیک کنده،کوبشی،خراش وترکیبی بر روی سطح صخره ها نقرشده است.مجموعه حاضر ازحیث نوع نقش،تکنیک ساخت وهمچنین صحنه های موضوعی،قابل مقایسه با نگاره های صخره ای در بندیک سراوان،اسبقته یزد،دشت توس،لاخ مزاربیرجند،تیمره و منطقه خراسان بوده و احتمالا قدمت برخی از نقوش آن به هزاره اول و دوم قبل از میلاد می رسد.

کلیدواژه ها:

نقوش صخره ای ، سیستان وبلوچستان ، نیکشهر ، گورگتان ، گونه شناسی