نشانه شناسی لایه ای مکان در نمایشنامه خارج السرب محمد الماغوط با نگاهی به نظریه فرزان سجودی
محل انتشار: فصلنامه ادب عربی، دوره: 13، شماره: 3
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 217
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JALIT-13-3_004
تاریخ نمایه سازی: 17 آذر 1400
چکیده مقاله:
این پژوهش با تکیه بر نقد نشانه شناسی و بر اساس نظریه فرزان سجودی به خوانش لایه ای عنصر مکان پرداخته و چگونگی ارتباط این عنصر را با دیگر سطوح نشانگانی بررسی کرده است. هدف از انجام این پژوهش آن است که ضمن تبیین مهم ترین نشانه های مکانی و نحوه سازمان دهی آنها، کارکرد نشانه های یادشده در شکل گیری نظام های رمزگانی متن از قبیل صحنه، شخصیت ، کشمکش و زمان بیان شود و از سوی دیگر تاثیر نظام های مذکور در بازنمود سطح مکانی شرح داده شود. یافته های تحقیق نشان می دهد که عنصر مکان به عنوان یک نظام رمزگانی در شکل گیری گفتمان این اثر نقش بسزایی دارد؛ همچنان که در تنظیم حوادث روایی و آفرینش مضامین ساختاری آن از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این عنصر در قالب یک لایه رمزگانی از سطوح روساختی و ژرف ساختی متعددی تشکیل شده است. این لایه به صورت عینی و انتزاعی در آفرینش گفتمان نمایشی و بازنمایی معانی فرهنگی اجتماعی نقش دارد؛ گاهی به شکل فیزیکی در صحنه تجلی می یابد، گاهی کارکرد عینی آن تضعیف و جنبه ذهنی اش افزون می شود. می توان گفت درک و تفسیر مکان به عنوان یک فرآیند نشانه شناختی از طریق مطالعه نحوه همبستگی و تعامل آن با لایه های دلالی موجود در نمایشنامه امکان پذیر است. میان مکان با لایه های دیگر، ارتباطی متقابل وجود دارد. ازسویی مکان، به صورت صریح و ضمنی سبب پیشبرد سطوحی همچون دکور، نور، صوت و ... می شود؛ از سوی دیگر، آن سطوح در سامان دهی وگزینش مولفه های مکانی تاثیر بسزایی دارند. همچنین یافته های پژوهش نشان می دهد که در این متن، میان مکان و دیگر لایه های نشانه ای از قبیل صحنه، شخصیت، کشمکش و زمان همبستگی متقابلی وجود دارد. همچنان که رمزگان مکان با این لایه ها ادغام شده و در پیشبرد آنها موثر است، لایه های دیگر هم به طور صریح و ضمنی بر مکان دلالت می کنند. در واقع این رمزگان به واسطه تعامل با دیگر سطوح دلالی به رمزگشایی آن دسته از معانی ثانویه و نهفته موجود در متن می پردازد که مرتبط با ارزش های فکری، اخلاقی و سیاسی حاکم بر جامعه عربی هستند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
شهلا شکیبایی فر
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور
محسن سیفی
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان
علی نجفی ایوکی
دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :