گزارش کارشناسی درباره: «طرح شفافیت آرای نمایندگان»

نقش مجالس قانونگذاری به عنوان رکن اصلی تقنین در کشورها بر کسی پوشیده نیست. بنابراین شفافیت در این نهاد، به جهت اهمیت نقش آفرینی در تعیین حق و تکلیف مردم و تنظیم روابط اجتماعی ضروری به نظر می رسد. از مهمترین ابعاد شفافیت مجلس، انتشار اطلاعات رای گیری در مجلس و شفافیت آرای نمایندگان است. در همین راستا «طرح شفافیت آرای نمایندگان» در مجلس یازدهم مشتمل بر ۶ بند اعلام وصول شد. طرح مزبور با پیش بینی امکان حضور نماینده صداوسیما در کمیسیون ها و تهیه گزارش، به دنبال شفاف نمودن عملکرد کمیسیون های مجلس است؛ علاوه بر این در این طرح به لزوم انتشار عملکرد نمایندگان در تصویب طرح ها و لوایح به تفکیک موافق، مخالف، ممتنع و عدم مشارکت و حضور، غیاب، تاخیر و ماموریت تصریح شده است. همچنین طراحان سازوکار و نحوه مخفی نمودن رای گیری در جلسات صحن علنی را نیز پیش بینی نموده اند. علی رغم درج بخش قابل توجهی از الزامات شفافیت آرا در طرح پیشنهادی، مواردی نیز در این زمینه قابل ذکر است که پیش بینی آنها در قالب مواد پیشنهادی ضروری به نظر می رسد. بر این اساس علاوه بر تعیین سازوکار غیرعلنی نمودن جلسات کمیسیون، از آنجا که باید اصل بر شفافیت آرای نمایندگان در جلسات علنی کمیسیون باشد، لازم است نحوه مخفی نمودن رای گیری در کمیسیون مشخص شود، ضمن آنکه زمان و کیفیت انتشار مشروح مذاکرات صحن علنی و جلسات علنی کمیسیون ها با امکان داده پردازی فراهم گردد. علاوه بر آن می بایست عملکرد کمیسیون در بررسی طرح ها و لوایح، سوالات و تذکرات به مسئولان ذی ربط و عملکرد اعضا در هیئت ها، مجامع و شوراها مورد تاکید قرار گیرد. شایان ذکر است انتشار حضور، غیاب، تاخیر و ماموریت نمایندگان نیز با قابلیت خوانش رایانه ای می تواند منجر به افزایش کارآمدی سازوکارهای پیش بینی شده جهت شفافیت عملکرد مجلس باشد.

کلیدواژه ها:

شفافیت ، شفافیت آرا ، شفافیت پارلمان ، مشروح مذاکرات صحن علنی ، مشروح مذاکرات کمیسیون