گزارش بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور ۲۲. بودجه حوزه تربیت بدنی، ورزش و جوانان

اعتبار فصل ورزش و تفریحات در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ حدود ۲۳۹۰ میلیارد و ۳۲۶ میلیون تومان (۱۶۱۵ میلیارد و ۳۶۶ میلیون تومان اعتبارات هزینه ای و ۷۷۴ میلیارد و ۹۶۰ میلیون تومان اعتبارات سرمایه ای) است که تقریبا، ۱۸ درصد از اعتبارات امور فرهنگ، تربیت بدنی و گردشگری را شامل می شود. رقم اعتبار فصل ورزش و تفریحات در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ نسبت به مصوب ۱۳۹۹ که حدود ۱۸۲۶ میلیارد و ۵۸۴ میلیون تومان (۱۲۴۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان اعتبارات هزینه ای و ۵۸۲ میلیارد و ۹۸۴ میلیون تومان اعتبارات سرمایه ای) بود، رشد ۳۰/۹ درصدی داشته است. اعتبارات وزارت ورزش و جوانان مصوب ۱۳۹۹ مبلغ ۱۱۴۲ میلیارد و ۹۰۸ میلیون تومان (۸۸۱ میلیارد و ۹۲۴ میلیون تومان اعتبارات هزینه ای و ۲۶۰ میلیارد و ۹۸۴ میلیون تومان اعتبارات سرمایه ای) بود و این اعتبارات در لایحه ۱۴۰۰ مبلغ ۱۴۸۱ میلیارد و ۱۵۷ میلیون تومان (۱۱۳۴ میلیارد و ۵۵۲ میلیون تومان اعتبارات هزینه ای و ۳۴۶ میلیارد و ۶۰۵ میلیون تومان اعتبارات سرمایه ای) است که افزایشی حدود ۲۹/۶ درصدی دارد. اعتبارات کمیته ملی المپیک مصوب ۱۳۹۹، مبلغ ۱۲۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان (۱۲۰ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان اعتبارات هزینه ای و ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان اعتبارات سرمایه ای) بود و در لایحه ۱۴۰۰ مبلغ ۱۶۶ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان (۱۶۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان اعتبارات هزینه ای و ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان اعتبارات سرمایه ای) است که افزایشی حدود ۳۶/۲ درصدی دارد. برای کمیته پارالمپیک این مبلغ در سال ۱۳۹۹، ۵۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان (۵۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان اعتبارات هزینه ای و ۱۰۰ میلیون تومان اعتبارات سرمایه ای) مصوب شد و در لایحه ۱۴۰۰ مبلغ ۷۱ میلیارد تومان (۷۰ میلیارد تومان اعتبارات هزینه ای و یک میلیارد تومان اعتبارات سرمایه ای) است. افزایش میزان اعتبارات وزارت ورزش و جوانان و کمیته های المپیک و پارالمپیک، بیشتر به دلیل در پیش رو بودن المپیک توکیو است. ازسوی دیگر، اعتبارات شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی کشور مصوب ۱۳۹۹، مبلغ ۲۶۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بود و در سال ۱۴۰۰ رشدی حدود ۳۳ درصد دارد و میزان اعتبارات به مبلغ ۳۵۰ میلیارد و ۲۷۰ میلیون تومان افزایش یافت. برنامه های ذیل وزارت ورزش و جوانان در لایحه ۱۴۰۰ مشتمل بر ۸ برنامه و ۹۶ فعالیت است و شامل توسعه دولت الکترونیک (۱ فعالیت)، رشد و گسترش ورزش همگانی (۱۷ فعالیت)، حمایت از توسعه ورزش قهرمانی (۱۰ فعالیت)، توسعه ورزش بانوان (۹ فعالیت)، حمایت، هدایت و ارتقای امور فرهنگی در ورزش (۴ فعالیت)، حمایت و هدایت امور فرهنگی و تربیتی و تقویت سرمایه اجتماعی جوانان (۲۶ فعالیت)، پژوهش های کاربردی در امور ورزش و جوانان (۲۶ فعالیت)، آموزش های مهارتی در حوزه ورزش (۱فعالیت) می شود. بررسی این برنامه ها و فعالیت ها حاکی از آن است که تعداد فعالیت های برنامه توسعه ورزش همگانی نسبت به سال ۱۳۹۹ حدود ۷ برنامه افزایش یافته است و این در صورتی است که در سال ۱۳۹۹، برنامه توسعه ورزش بانوان حذف شده بود و فعالیت های آن ذیل دو برنامه رشد و گسترش ورزش همگانی و برنامه حمایت از توسعه ورزش قهرمانی تقسیم شد و با پیشنهادی که مرکز پژوهش ها درخصوص لایحه بودجه ۱۳۹۹ ارائه کرد مبنی بر اضافه شدن برنامه حمایت از توسعه ورزش بانوان به دلیل در پیش بو��ن بازی های المپیک و پارالمپیک و حضور چشمگیر قهرمانان بانوی ایرانی در این رقابت ها؛ لذا در لایحه ۱۴۰۰ این برنامه با ۹ فعالیت و به صورت مستقل افزوده شد. توزیع اعتبارات موضوع ماده (۷۳) قانون برنامه ششم توسعه نشان می دهد درمجموع سهم دستگاه ها در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ به ۱۵۷۵ میلیارد و ۵۵۲ میلیون تومان افزایش یافت در حالی که در قانون بودجه ۱۳۹۹، ۱۱۶۷ میلیارد و ۹۲۲ میلیون تومان بود و حدود ۳۵ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است. توزیع اعتبارات ۰/۲۷ درصد از مالیات بر ارزش افزوده موضوع ماده (۹۴) قانون برنامه ششم توسعه نشان می دهد که اعتبار مصوب این موضوع در قانون بودجه سال ۱۳۹۹ حدود ۳/۱,۴۶۵ میلیارد تومان بود و این اعتبار در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹، رشدی حدود ۳/۲ درصد داشته است و میزان اعتبار آن حدود ۳.۵۷۶ میلیارد تومان برآورد شده است. میزان اعتبارات ملی در لایحه ۱۴۰۰، مبلغ ۱۶۳۶ میلیارد تومان و اعتبارات استانی، ۱۹۴۰ میلیارد تومان است. بنابراین، سهم ملی ۷۵/۴۵ درصد و سهم استانی ۵۴/۲۵ است و ازسوی دیگر، درصد هزینه ای به سرمایه ای در سهم ملی، ۵۰/۲ به ۴۹/۸ است. توزیع اعتبارات ۰/۲۷ درصد از مالیات بر ارزش افزوده موضوع ماده (۹۴) در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ به نحوی است که سهم جوانان حدود ۷۱۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان و سهم ورزش (توسعه ورزش مدارس، ورزش همگانی، ورزش روستایی و عشایری، ورزش بانوان و زیرساخت های ورزش به ویژه در حوزه معلولین و جانبازان) حدود ۲۴۳۱ میلیارد و ۶۸۰ میلیون تومان برآورد شده است در حالی که سهم جوانان و ورزش در قانون بودجه سال ۱۳۹۹ به ترتیب ۶۹۳ میلیارد و ۲۰ میلیون تومان و ۲۳۵۶ میلیارد و ۲۷۰ میلیون تومان بود که نشان می دهد سهم جوانان و ورزش در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل در هر دو حوزه رشد ۳/۲ درصدی داشته است. جمع اعتبارات موضوع ۰/۲۷ درصد از مالیات بر ارزش افزوده در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ با میزان اعتبار ۳۵۷۶ میلیارد تومان نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۹ با میزان اعتبار ۳۴۶۵ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان، افزایشی حدود ۳/۲ درصد دارد. یکی از دلایل عمده افزایش حداقلی ۳/۲ درصدی به میزان اعتبار تخصیص یافته و عملکردی این حکم در سال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ برمی گردد چون که عملکرد وزارت ورزش و جوانان نشان می دهد که از ابتدای سال ۱۳۹۹ تاکنون سهم استانی ۱۹ درصد و سهم ملی ۱۶ درصد و همچنین سهم استانی و ملی سال ۱۳۹۸ به ترتیب ۸/۲۵ و ۱۴ درصد بوده است. میزان اعتبار برنامه حمایت از توسعه ورزش قهرمانی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ حدود ۳۶۵ میلیارد و ۴۶۳/۷میلیون تومان است که حدود ۹۸ درصد (۳۵۷ میلیارد و ۴۶۳/۷ میلیون تومان) آن به صورت کمک پیش بینی شده است و حدود ۷۴ درصد (۲۶۹ میلیارد و۲۶۳/۷ میلیون تومان) این کمک ها برای مصارف فدراسیون ها و هیئت های ورزشی است که عموما در ��استای ورزش قهرمانی هزینه می شود. نکته قابل تامل این است که ۲ میلیارد تومان از اعتبارات این برنامه در جهت پایش و نظارت بر عملکرد فدراسیون ها، هیئت های ورزشی و ادارات کل استانی و کمیته های استعدادیابی در نظر گرفته اند که حدود ۰/۳ درصد میزان اعتباراتی است که به فدراسیون ها و هیئت های ورزشی کمک می شود و همچنین حدود ۰/۱۸ درصد اعتبارات هزینه ای وزارت ورزش و جوانان است. آیا وزارت ورزش و جوانان می تواند با این میزان اعتبار بر عملکرد ۵۲ فدراسیون، ۳۱ اداره کل ورزش و جوانان استان ها، ۳۱ کمیته استعدادیابی و حدود ۱۵۰۰۰ هیئت ورزشی نظارت کند و عملکرد آنها را به روز و به ریز بررسی کند؟، ازسوی دیگر، بررسی اعتبارات وزارت ورزش و جوانان نشان داد که میزان اعتبارات هزینه ای لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ حدود ۱۱۳۴ میلیارد و۵۵۲/۴ میلیون تومان است و بیش از ۶۷۶ میلیارد تومان از این مبلغ صرف کمک به فدراسیون ها و هیئت های ورزشی می شود. این مهم خلاف قوانین مادر و موضوعه کشور است. مطابق قانون مدیریت خدمات کشوری، فدراسیون ها و هیئت های ورزشی می بایست بیش از ۵۰ درصد از بودجه خود را از بخش غیردولتی تامین کنند و این وابستگی شدید به منابع عمومی و پاسخگو نبودن آنها در قبال اعتباری که از وزارتخانه و کمیته ملی المپیک دریافت می کنند و ضعف نظارت بر آنها محل نگرانی و از چالش های جدی حوزه ورزش کشور است. بنابراین ضعف نظارت وزارت ورزش و جوانان بر امور فدراسیون ها، هیئت ها و باشگاه های ورزشی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ بدین طریق آشکار می شود، زیرا بودجه وزارت ورزش و جوانان نشان دهنده سیاست های وزارت در سال آینده و همچنین جهت گیری اش نسبت به محورهای مختلف فعالیت های آن وزارتخانه است. برنامه ها و فعالیت های ذیل وزارت ورزش و جوانان، کمیته های ملی المپیک و پارالمپیک که بررسی شد عنوان فعالیتی جهت فعالیت ورزش کشور در عرصه دیپلماسی ورزش مشاهده نشد با توجه به مسائل و چالش های ورزشی بین المللی به وجود آمده در چند سال اخیر و به ویژه سه سال اخیر در خصوص مبارزه نکردن ورزشکاران ایران با نمایندگان رژیم اشغالگر قدس، نفوذ مثلث عبری، عربی و غربی بر کمیته بین المللی المپیک و کم شدن اوزان المپیکی رشته های مدال آور ایران، تنش زایی برخی کشورهای منطقه به ویژه در رشته فوتبال و ازسوی دیگر، در پیش رو بودن المپیک توکیو؛ پیشنهاد می شود که برنامه ای با عنوان «حمایت از گسترش دیپلماسی ورزشی موثر در سطح بین المللی» با فعالیت هایی در همین راستا ذیل برنامه های کمیته های ملی المپیک و پارالمپیک (با توجه به فعالیت کمیته های ملی المپیک و پارالمپیک در حوزه بین الملل) تعریف شود.