پتروگرافی و تاریخچه دیاژنتیکی ماسه سنگ های سازند شوریجه (کیمریجین پسین- هاتریوین) در برش اسطرخی، حوضه رسوبی کپه داغ، شمال شرق ایران

سازند شوریجه یک توالی سیلیسی آواری ژوراسیک پسین- کرتاسه پیشین (کیمریجین پسین- هاتریوین) واقع در حوضه رسوبی کپه داغ با ضخامت ۳۹۲ متر در برش اسطرخی است. در برش اسطرخی، این سازند به طور هم شیب روی سازند کربناته مزدوران (آکسفوردین) نهشته شده و به طور هم شیب نیز با سازند کربناته تیرگان (بارمین- آپتین) پوشیده شده است. ماسه سنگ ها به طور عمده ساب آرکوز، ساب لیت آرنایت، فلدسپاتیک لیت آرنایت و لیت آرنایت و به طور جزئی کوارتز آرنایت و غنی از کوارتز، فلدسپات و خرده سنگ های رسوبی و آذرین (پلوتونیکی) هستند و به ندرت خرده سنگ های دگرگونی دارند. براساس مطالعات سنگ شناسی و ژئوشیمیایی، رخدادهای جزئی در مرحله دیاژنز اولیه شامل سیمانی شدن (کلسیت، اکسید آهن) است. رخدادهای مرحله دیاژنز دفنی عمیق غالب و شامل فشردگی، سیمانی شدن (سیلیس، دولومیت، کلریت)، شکستگی، انحلال، انحلال فشاری و آلبیتی شدن است. مرحله دیاژنز انتهایی نیز شامل رخدادهای جزئی انحلال و سیمانی شدن (کلسیت، اکسید آهن) است. براساس رخدادهای دیاژنتیکی، دمای بیش از ۸۰ درجه طی مرحله دیاژنز دفنی برای سازند شوریجه پیشنهاد می شود. تخلخل موجود ثانویه و به طور عمده ناشی از انحلال فلدسپات و سیمان کربناته و شکستگی است. میانگین تخلخل و نفوذپذیری ۱۱ مغزه %۷۸/۷ و ۸۴/۴ میلی دارسی است و شمارش نقطه ای ۳۸ مقطع نازک، میانگین تخلخل %۰۵/۱۰ را نشان می دهد. با توجه به تخلخل و نفوذپذیری قابل قبول، بخش میانی سازند در منطقه مطالعه شده ازلحاظ مخزنی مورد توجه است.

کلیدواژه ها:

کپه داغ ، سازند شوریجه ، دیاژنز ، تخلخل ، کرتاسه