برآورد سرعت نهایی نفوذ آب در خاک با استفاده از مدل های نفوذ و توابع انتقالی

تعیین دقت و کارایی روش های موجود در برآورد میزان سرعت نفوذ آب در خاک نیازمند شناخت عملکرد هر معادله و محدودیت های آن است. در این پژوهش عملکرد و کارآیی معادله های فیزیکی گرین آمپت و فیلپ و معادله های تجربی هورتون، هولتان و کوستیاکوف و توابع انتقالی در برآورد سرعت نهایی نفوذ آب در بخشی از خاک های حاشیه رودخانه قزل اوزن در استان زنجان ارزیابی شد. داده های نفوذپذیری خاک از طریق روش استوانه های مضاعف اندازه گیری شد. برای ایجاد توابع انتقالی از داده های فیزیکی و شیمیایی زودیافت خاک در قالب سه گروه ساختار اطلاعاتی ورودی با دو روش رگرسیون چندمتغیره خطی معمولی و ریج استفاده شد. معادله گرین آمپت با خطای کمتر ((cm/h)‎ ۸۹‎/۱=RMSE، (cm/h)‎ ۳۷‎/۱=(MAE و ضریب تعیین (۹۵‎/۰=R۲) بالاتری نسبت به سایر معادله های فیزیکی، تجربی و توابع انتقالی سرعت نهایی نفوذ را برآورد کرد. نتایج حاصله نشان داد که روش رگرسیونی ریج با حذف خطای هم راستایی بین پارامتر های زودیافت سبب کاهش خطای برآورد نسبت به رگرسیون معمولی شده است. با استفاده از نتایج آزمون T مشخص شد که بین معادله های تجربی، فیزیکی و توابع انتقالی متشکل از کلیه پارامتر های زودیافت فیزیکی و شیمیایی تفاوت معنی دار وجود نداشت (۰۵‎/۰P?) و تفاوت عمده این معادله ها در دسترسی به اطلاعات مورد نیاز و تعیین میزان خطای برآورد نفوذ است.

کلیدواژه ها:

معادله های تجربی ، رگرسیون ریج ، رگرسیون چند متغیره خطی ، معادله های فیزیکی