مدل سازی تجربی تاثیر شرایط غیردائمی جریان بر رفتار بستر فرسایش پذیر

رگبارش های ناگهانی و وقایعی همچون شکست سد، احتمال وقوع سیلاب های سریع را که دارای زمان پایه به نسبت کوتاه و دبی اوج بالایی هستند را به دنبال دارد. در این پژوهش آزمایشگاهی با شبیه سازی جریان بر بستر رودخانه های مناطق خشک و نیمه خشک اثر سیلاب های سریع بر فرسایش پذیری بستر بررسی شد. در این راستا مجموعه هیدروگراف های مختلف مثلثی شکل با دبی اوج دربازه ۲۰ تا ۵۵ لیتر بر ثانیه بر متر و سه زمان پایه ۶۰، ۹۰ و ۱۲۰ ثانیه روی بستر قابل فرسایش و با دانه بندی دارای قطر متوسط ۵‎/۲ میلی متر آزمایش شد. نتایج نشان داد وجود جریان پایه و رخداد هیدروگراف جریان، فرسایش بستر رسوبی را افزایش می دهد. برای هیدروگراف های دارای دبی اوج یکسان، هنگامی که زمان پایه هیدروگراف آن ها ۵‎/۱ و ۲ برابر شود، مقدارکل رسوب فرسایش یافته، به ترتیب ۴۵ و ۹۲ درصد افزایش می یابد. همچنین تغییر تراز بستر رسوبی نشان داد که بیشترین مقدار فرسایش در ابتدای آن صورت می گیرد.

کلیدواژه ها:

بستر زنده ، سیلاب سریع ، جریان غیرماندگار ، جریان پایه