بررسی الگوی توزیع زمانی بارش در مناطق نیمه خشک (مطالعه موردی: ایستگاه تحقیقاتی سنگانه، استان خراسان رضوی)

در این پژوهش برای تعیین الگوی توزیع زمانی بارش در حوزه آبخیز سنگانه استان خراسان رضوی، ابتدا با بررسی کلیه رگبارهای مشاهداتی در طول دوره ی آماری ۲۰۱۳- ۲۰۰۵، رگبارهای منفرد در تداوم های ۵‎/۰>، ۱-۵‎/۰، ۳-۱، ۶-۳، ۹-۶ و ۹< ساعته استخراج شده و برای ارایه الگوهای توزیع زمانی رگبارها از روش محاسباتی پیل گریم استفاده شده است. نتایج حاصله از این پژوهش نشان می دهد که بیشتر رگبارهای رخ داده در منطقه سنگانه از نوع چارک اولی بوده و با افزایش زمان رگبار، به تعداد رگبارهای چارک دوم تا چهارم افزوده می شود. علاوه بر این، ۶۱ درصد از رگبارهای فرساینده تداومی کمتر از سه ساعت داشته و اکثرا از نوع چارک دومی و سومی هستند. به منظور ارزیابی آماری داده های توزیع با زمان مشخص نیز از آزمون کای اسکوئر استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که در تداوم های کمتر از ۵‎/۰، ۱-۵‎/۰ و بیشتر از ۹ ساعت، رابطه معنی داری بین رتبه و چارک وجود داشته و الگوها قابلیت بالایی برای استفاده دارند؛ اما در سایر تداوم ها، الگوها قابل اعتماد نیستند. علاوه بر این، مقایسه الگوهای منطقه ای به دست آمده با الگوهای تیپ SCS نیز نشان داد که تنها الگوی توزیع زمانی بارش های چارک دومی با تیپ IA ضریب همبستگی بالایی دارند؛ بنابراین با توجه به این که بیشتر رگبارهای منطقه سنگانه، از نوع چارک اولی و با تداوم ۳-۱ ساعته هستند

کلیدواژه ها:

SCS ، چارک ، حوزه آبخیز سنگانه ، الگوی بارش ، روش پیل گریم ، آزمون کای اسکوئر