اثر روش های آبیاری قطره ای نواری سطحی و زیرسطحی بر عملکرد و کارایی مصرف آب گوجه فرنگی و توزیع نمک در پروفیل خاک

در استان بوشهر به دلیل وضعیت آب و هوایی خشک و نیمه خشک و بارش جوی کم، آب مهم ترین عامل محدودکننده توسعه کشاورزی است؛ لذا به کارگیری روش های نوین آبیاری با هدف جلوگیری از هدر رفتن آب، امری اجتناب ناپذیر است. به تازگی در این استان از نوارهای قطره ای برای آبیاری مزارع گوجه فرنگی استفاده می شود که این شیوه، توسعه خوبی داشته است. برای بررسی اثر روش های مختلف قرارگیری نوارهای قطره ای بر عملکرد و کارایی مصرف آب گوجه فرنگی آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار حالت قرارگیری نوار قطره ای شامل T۱ قرارگیری نوارهای آبیاری روی سطح زمین؛ T۲ قرارگیری نوارهای آبیاری داخل جوی های سطحی؛ T۳ قرارگیری نوارهای آبیاری در عمق حدود ۱۰ سانتی متر و T۴ قرارگیری نوارهای آبیاری در عمق حدود ۲۰ سانتی متر از سطح زمین، در سه تکرار و طی سه فصل زراعی (۸۹-۱۳۸۶) اجراء شد. برای محاسبه نیاز آبی از روش پنمن-مانتیث-فائو استفاده شد. دور آبیاری به صورت یک روز در میان و برای کنترل میزان آبیاری کرت ها از کنتور حجمی استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده در تیمارهای زیرسطحی، عملکرد محصول و کارایی مصرف آب آبیاری نسبت به استقرار سطحی افزایش داشت؛ به گونه ای که بیشترین عملکرد (۴۸ تن در هکتار) و کارایی مصرف آب (۴/۹ کیلوگرم بر مترمکعب) مربوط به T۳ بود. همچنین، با افزایش عمق استقرار از ۱۰ سانتی متر به ۲۰ سانتی متر، عملکرد و کارایی مصرف آب کاهش داشت و کمترین عملکرد و کارایی مصرف آب مربوط به تیمار T۱ بود؛ با وجود این تفاوت معنی داری بین تیمارهای T۲ و T۳ وجود نداشت. در اواخر فصل رشد به دلیل نیاز تبخیر اتمسفر حرکت نمک به سمت بالا افزایش داشت؛ ولی این افزایش تحت تاثیر عمق استقرار نوار قطره ای متفاوت بود. لذا روش قرارگیری نوار آبیاری در داخل جوی سطحی به دلیل سهولت مدیریت و بهره برداری از سیستم آبیاری و نیز آبشویی بهتر نمک از محیط ریشه پیشنهاد شد.

کلیدواژه ها:

آبیاری قطره ای نواری ، آبیاری قطره ای زیرسطحی ، آبیاری قطره ای سطحی ، شوری خاک