ارزیابی شاخص های کمبود و آسیب پذیری منابع آب آبی و سبز در سه حوضه ی آبریز سد کرج، لتیان و ماملو توسط مدل SWAT

در این پژوهش، شاخص های کمبود و آسیب پذیری منابع آب آبی و سبز در حوضه سدهای کرج، لتیان و ماملو (استان های تهران و البرز) بر اساس نسبت آب مصرفی (ردپای آب) به آب موجود در هر حوضه تعیین شده است. منابع آب آبی و سبز با مدل SWAT که برای هر سه حوضه، طی دوره مشاهداتی ۱۹۹۵-۲۰۱۳ واسنجی و صحت سنجی شده است، تعیین شد. نتایج دوره واسنجی (۲۰۰۷-۱۹۹۵) و صحت سنجی (۲۰۱۳-۲۰۰۸) نشان داد که مدل SWAT به خوبی می تواند دبی های روزانه را در هر هشت ایستگاه انتخابی شبیه سازی کند. نتایج هم چنان نشان داد که شاخص متوسط سالانه کمبود و آسیب پذیری آب سبز در کل منطقه برابر ۰/۳۸۸ و ۰/۶۶ بوده؛ در حالی که شاخص متوسط سالانه کمبود و آسیب پذیری آب آبی برابر ۰/۶۵ و ۱/۰۴ می باشد. حوضه سد کرج دارای کمترین شاخص کمبود و آسیب پذیری آب آبی و حوضه سد ماملو دارای بیشترین کمبود و آسیب پذیری است؛ ولی حوضه سد کرج از لحاظ کمبود و آسیب پذیری آب سبز بالاترین درصد و حوضه سد ماملو کمترین مقادیر در منطقه مورد مطالعه را داشت. تعیین شاخص های کمبود و آسیب پذیری منابع آب (آب آبی و سبز) در هر حوضه می تواند پهنه بحرانی (مناطق دارای تنش آب) را مشخص کند و ازآن برای مدیریت و برنامه ریزی پایدار منابع آب استفاده شود. برای مثال، تخصیص و تبادل آب آبی بین زیرحوضه ها می تواند موجب کاهش تنش آب در پهنه بحرانی شود.

کلیدواژه ها:

منابع آب آبی و سبز ، شاخص های کمبود و آسیب پذیری ، مدل SWAT ، سد کرج ، لتیان و ماملو ، استان البرز و تهران