نگاهی انتقادی به کتاب ادبیات کودک در ایران: درس نامه دانشگاهی

کتاب «ادبیات کودک در ایران» درسنامه­ای دانشگاهی است که اکثر سرفصل­های وزارت علوم را برای دو واحد درس «ادبیات کودک» در مقطع کارشناسی پوشش می­دهد. نویسنده کتاب مذکور محمد دهریزی از مولفان کتاب «نگارش» دوره متوسطه، دانش­آموخته ادبیات، و از شاعران و نویسندگان حوزه کودک و نوجوان است که آثارش برنده جایزه­های متعددی شده است. کتاب فوق­الذکر برای نخستین بار در سال ۱۳۸۸ با عنوان «ادبیات کودکان و نوجوانان ایران» منتشر شد و ویرایش جدید آن در سال ۱۳۹۹. کتاب مذکور وجوه مثبت بسیاری دارد اما به دلیل ضعف­های روش­شناختی مشترکی که با بسیاری از کتاب­های تالیفی ادبیات کودک دارد، پژوهش حاضر ترجیح می­دهد بیش از این که از منظر استحسانی به این کتاب نگاه کند، از منظری انتقادی آنرا در بوته نقد قرار دهد. کتاب­ها به­اندازه­ای که بتوانند پارادایم­های یک نظریه را به­صورت سلسله­مراتب نظام­مند به خواننده ارائه بدهند، کارکرد علمی دارند. از همین رو هدف اصلی این مقاله بررسی روش نظام­مندسازی الگوواره­های نظری معرفی­شده در کتاب است. در همین راستا، کتاب مورد نظر در شش محور نقد و بررسی می­شود: آموزش، روش­مندی، محتوا، ویرایش، فصل­بندی، و زیبایی­شناسی. این پژوهش برای نخستین بار در ایران کتابی را از حوزه ادبیات نظری کودک و نوجوان مورد نقد قرار می­ دهد.

کلیدواژه ها:

ادبیات کودک و نوجوان ، نقد کتاب ، نقد ادبی ، آسیب شناسی ، درس نامه