نظام سیاسی ساسانی (۳۲۵-۵۷۹ م) و نظریه پاتریمونیال- بوروکراتیک ماکس وبر

مفهوم «پاتریمونیال- بوروکراتیک»  (Patrimonial-Bureaucratic)در جامعه شناسی وبر یکی از مهمترین مدل­­های کشورداری در جوامع «سنتی»  (Traditional)است. نظام­های سیاسی پاتریمونیال-بوروکراتیک که خود گونه­ای از نظام­های پاتریمونیال است، دارای دو خصلت به ظاهر متضاد، اما مکمل هم هستند؛ یکی جنبه خودکامگی نظام­های مذکور است که با توجه به آن حکومت عرصه خودکامگی حاکم پاتریمونیال می­شود و دیگری ویژگی بوروکراتیک بودن این نوع نظام­هاست که آنها را از نظام­های سیاسی دیگر متمایز کرده، برتری می­دهد. با عنایت به این تعریف مجمل از ساختار پاتریمونیال- بوروکراتیک و با استناد به روش تاریخی در گردآوری اطلاعات و روش تعلیل و مفاهمه و تلفیق آنها نظام سیاسی دولت ساسانی بر مبنای مشخصه­های مذکور در یک نظام پاتریمونیال- بوروکراتیک مورد ارزیابی و بررسی قرار خواهد گرفت. در این بررسی سعی خواهد شد تا در حد امکان علل و عوامل شکل­گیری شاهنشاهی ساسانی و میزان انطباق و یا عدم انطباق آن با نظریه پاتریمونیالیسم-بوروکراتیک ماکس وبر مورد تحلیل و تعلیل قرار گیرد. عقیده  نگارندگان برآن است که نظام سیاسی شاهنشاهی ساسانی در قسمتی از حیات خود یعنی از دوره زمامداری شاپور دوم تا پایان پادشاهی خسرو انوشیروان غالب ویژگی­ها و مشخصات نظریه پاتریمونیال - بوروکراتیک را دارا بوده است

کلیدواژه ها:

پاتریمونیال- بوروکراتیک ، ساسانیان ، نظام سیاسی ، پاتریمونیال ، بوروکراتیک ، دیوان سالاری