بررسی اثر سطح های مختلف چندگانی روی برخی خصوصیات موفولوژیکی و بیوشیمیایی Rubus persicus

تمشک سیاه گیاهی است متعلق به خانواده Rosaceae و جنس Rubus که از ارزش غذایی بالایی برخوردار است. این گیاه در ایران به صورت وحشی و خودرو در حاشیه شمالی رشته کوه البرز و همچنین برخی مناطق غربی رشد نموده و به عنوان پرچین باغات ایران کاربرد دارد. گیاهان برای حفظ حیات و ایجاد سازگاری با محیطهای مختلف طی دوران تکامل دچار خودچندگانی شده اند که در پی این چندگانیها، تنوع ژنتیکی گیاهان افزایش یافته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر چندگانی بر روی صفات مهم میوه کاری تمشک سیاه گونه R. persicus انجام شد. برای این منظور از گیاهان با سه سطح پلوئیدی متفاوت ۲x، ۴x و ۸x که در شرایط درون شیشه ای و با استفاده از تیمار کلشیسین ایجاد شده بود، استفاده شد. نتایج نشان داد که شاخصهای مورفولوژیکی مانند تعداد شاخساره و ارتفاع گیاه با افزایش میزان چندگانی رابطه معکوس داشته و کاهش یافت . البته تعداد شاخساره و ارتفاع شاخساره های تولید شده در گیاهان چهارگان اختلاف معنیداری با گیاهان دوگان مادری نداشت. کمترین تعداد خامه گل و همچنین بیشترین وزن میوه به ترتیب در گیاه های چهارگان و هشتگان بدست آمد. صفات بیوشیمیایی مانند میزان قند، مقدار کلروفیل a، کلروفیل b و کارتنوئید با افزایش میزان چندگانی افزایش یافت. بر مبنای نتایج این پژوهش چندگانی اثرات قابل توجهی بر صفات مورفولوژیک، اندازه میوه و صفات بیوشیمیایی این گونه از تمشک دارد و می تواند به عنوان یک ابزار مفید برای اصلاح ارقام جدید مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

تمشک سیاه ، چندگانی ، کلروفیل ، مورفولوژی.