شناسایی و بررسی مورفولوژیکی توده های خودرو Asparagus azerbaijanensis

مارچوبه گیاهی خوراکی، دارویی، چندساله و متعلق به خانواده گیاهی Asparagaceae است که بومی آسیا، شمال آفریقا و اروپا میباشد. ایران یکی از مناطق اصلی رشد و پراکنش این گیاه محسوب میشود. پژوهش ها نشان داده که مارچوبه های بومی ایران دارای تنوع مورفولوژیکی بالایی بوده و در شرایط مختلف آب و هوایی و خاکهایی با خصوصیات متفاوت رشد میکنند. هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی و بررسی مورفولوژیکی دو توده خودرو از گونه A. azerbaijanensis در مناطق شمال غربی ایران به منظور بررسی ویژگیهای رویشی و زایشی توده های ذکر شده و امکان استفاده از آنها در برنامه های اصلاحی مارچوبه بود. نتایج نشان داد که میانگین طول و قطر اسپیر در توده های اهر و ماکو، ۴۸/۹۴ سانتیمتر و ۴/۷۰ میلی متر بود. در توده های مورد بررسی به طور متوسط تعداد ۲/۳۷ بذر در هر میوه و تعداد ۱۵۹/۴۰ میوه در هر بوته شمارش گردید و میانگین تعداد کلادود در توده های گونه A. azerbaijanensis، ۱۰/۲۸ عدد ارزیابی شد. نتایج نشان داد که در توده های گونه A. azerbaijanensis با افزایش تعداد شاخه جانبی اولیه و ثانویه، طول اسپیرهای تولید شده افزایش و ضخامت آنها به طور معنیداری کاهش می یابد. براساس نتایج نهایی این مطالعه، توده های خودرو گونه A. azerbaijanensis با توجه به برخورداری از تنوع مورفولوژیکی مناسب و تولید اسپیرهایی با طعم و اندازه مطلوب، گزینهای مناسب در جهت بکارگیری در برنامه های اصلاحی مارچوبه با هدف تولید مارچوبه هایی با رشد رویشی برتر میباشند.

کلیدواژه ها:

توده اهر ، توده ماکو ، صفات مورفولوژیکی ، مارچوبه ایرانی ، .Asparagus azerbaijanensis