مطالعه ی آزمایشگاهی آبشستگی در پایی ندست سرریزهای پلکان ی همراه با آب پایه کنگر های با شیب ۱:۳

مطالعه فرسایش یا آبشستگی در رودخانه ها به دلیل ضرورت پیش بینی و کنترل آب شستگی در نزدیکی سازه های هیدرولیکی که پتانسیل به خطرافتادن ایمنی این سازه ها را دارد، از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. جهت جلوگیری از پایین افتادن تراز بستر، سازه های مختلفی به کار گرفتهمی شود. از مهمترین سازه های کنترل تراز بستر می توان به سرریزهای پلکانی اشاره نمود. عمق آبشستگی در پایین دست سرریزهای پلکانی، تابعیاز هندسه پله، عمق پایاب، شیب پلکان ها و دبی جریان می باشد. یکی از اصول سازگاری سازه ایجاد شده در مسیر جریان رودخانه با محیط زیست،ایجاد شرایط مناسب برای عبور ماهیان می باشد. نصب آب پایه بر روی هر پله در سرریز پلکانی که منجر به ایجاد عمق مناسب روی پلکان ها می گردد،یکی از راهکارهای ایجاد سازگاری با محیط زیست می باشد. در تحقیق حاضر اثر ایجاد آب پایه کنگره ای با هندسه های مختلف بر روی پلکان هایسرریز پلکانی، بر عمق آبشستگی پایین دست سرریز برای شیب ۱:۳ تحت شرایط مختلف دبی به صورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرارگرفت.تجزیه و تحلیل نتایج در سرریز پلکانی با شیب ۱:۳ و شرایط نصب آبپایه کنگرها ی، نشان داد که در بهترین هندسه آ بپایههای مورد بررسی، مقدارعمق حداکثر نهایی آ بشستگی نسبت به سرریز بدون آ بپایه کنگرها ی در دبی حداقل به میزان ۵۴ درصد افزایش یافته ولی با افزایش دبی جریان وتاثیرگذاری بیشتر آ بپایهها بر هیدرولیک جریان عبوری از پلکانها نظیر پر شهای هیدرولیکی جزئی روی پلکا نها، ضخامت تیغه ریزشی از سرریزبه بستر رسوبی و نیز زاویه برخورد آن، مقدار عمق حداکثر آ بشستگی ۲۰ درصدکاهش یافت.

کلیدواژه ها:

سازه های کنترل تراز بستر ، حفاظت رودخانه ، آب پایه ، آبشستگی