بررسی نیازهای کاربرا ن توان خواه در کتابخانه های عمومی: مرور نظام مند

شناخت و اولویت بندی نیازهای کاربران کتابخانه و رسیدگی به این نیازها کتابخانه ها و کتابداران را در ارائه خدمات مفید یاری میکند. هدف پژوهش حاضر مرور نظامند بر نیازهای اساسی کاربران توانخواه در کتابخانه های عمومی است. این مطالعه از نوع مطالعات ثانویه بوده و روش اجرای آن مرور نظام مند است. بدین منظور پژوهش های مرتبط در ایران در پایگاه های اطلاعاتی : ایرانداک، نورمگز، اس آی دی، مگ ایران، پایگاه اطلاعاتی کتابخانه دانشگاه های تهران، فردوسی مشهد، علامه طباطبائی، بهشتی؛ و در جهان در پایگاه های اطلاع رسانی SCOPUS, EMERALD, GOOGLE SCHOLAR, MEDLINE SCIENCEDIRECT, PROQUEST با کلید واژه های نیازسنجی، کتابخانه عمومی، نیازسنجی اطلاعاتی، معلولان، توان خواهان، نیازسنجی کاربران معلول؛ شناسایی و نتایج مرتبط در این حوزه در چهار بعد اصلی یعنی فضا و محیط کتابخانه، منابع، خدمات و امکانات و تجهیزات و امکانات استخراج شدند و مورد مقایسه قرار گرفته اند. یافته ها حاکی از آن است که ابزار مورد استفاده اکثر مطالعات پرسشنامه بوده و روش پژوهش همه آنها پیمایشی-توصیفی است. جامعه پژوهش برحسب کتابخانه ها و کاربران توانخواه آنها است. جمعبندی حاصل از این پژوهشها نشان داد که این چهار بعد در بیشتر کتابخانه ها به خصوص کتابخانه های کشورهای در حال رشد نادیده گرفته شده است و کتابخانه ها در این ابعاد برای خدمات رسانی به افراد توانخواه موفق عمل نکرده اند.

کلیدواژه ها:

نیازسنجی ، نیازسنجی اطلاعاتی ، توانخواهان ، خدمات کتابخانه عمومی ، معلولان