واکاوی حقوقی شرط رهن در عقد کفالت

با پذیرش این فرض که رهن دینی که سبب آن ایجاد شده است صحیح می باشد صور درج شرط رهن در عقد کفالت عبارتند از: شرط فعل و شرط نتیجه. از آنجا که شرط نتیجه به این مفهوم است که نتیجه عقد به واسطه شرط حاصل میشود و این امر در مورد بحث ما امکان ندارد، باید اذعان نمود که نمی توان از راه شرط به عقد عینی نائل آمد. ولی به طور مسامحه میتوان گفت ایجاب و قبول که به صورت شرط در ضمن عقد درج شده است و جزئی از سبب عقد عینی است، بدون قبض نیز وجود حقوقی دارد و در تحقق آن به صورت شرط نتیجه تردیدی نیست. پس هرگاه این تراضی با فعل خارجی قبض همراه شود، آثار حقوقی عقد مورد نظر محقق می شود. با این وجود برخی دیگر از فقها شرط نتیجه را در عقود عینی صحیح و نافذ دانسته اند. عقد کفالت عقدی است که به موجب آن کفیل تعهد به احضار شخص ثالثی را مینماید. حال ممکن است که کفیل ملتزم شده باشد که مالی را در صورت عدم احضار مکفول بدهد. بنابراین یکی از صورتهای انعقاد عقد کفالت عبارت است از کفالت همراه با وجه التزام؛ در این حالت نیز امکان درج شرط رهن وجود دارد که می توان آن را شرط رهن برای وجه التزام نامید. به عنوان مثال اگر کفیل ملتزم شود که در صورت عدم احضار مکفول، مبلغ معینی را پرداخت نماید در این صورت می تواند برای اطمینان خاطر مکفول له، مالی را به وی رهن دهد تا در صورت تخلف از تعهد ( تعهد احضار) و عدم پرداخت وجه التزام، آن مال به عنوان وثیقه وجه التزام در اختیار مکفول له باشد. در اینجا به نظر میرسد که این نوع رهن به صورت شرط فعل است. یعنی کفیل در صورت عدم پرداخت وجه التزام موظف است که اقدام به رهن مال مشخص شده بنماید.

کلیدواژه ها:

شرط رهن ، کفالت ، وثیقه ، کفیل ، شرط فعل