نظریه ولایت در امور حسبیه در تفکرات آیت الله نائینی و شیخ فضل الله نوری

ازجمله مسائل مهم که در اندیشه سیاسی موردتوجه است مبحث هدف از دین و حوزه اختیارات و وظایف علما میباشد. حکومت در سایه اقتضائات اجتماعی و سیاسی به وجود می آید. از گذشته تاکنون موضوع امورحسبیه در راس توجهات فقها بوده است و اختلافنظر در مورد ولایت فقیه و حدود آن از مهمترین نقاط مورد تناقض در چند دهه اخیر است. قاعده حسبه ازجمله مهمترین قواعد فقهی در حوزه عمومی است که موردعلاقه فقیهان مختلف بوده است. در تعریف حسبه به صورت قدر متقین به اموری که تحقق مصلحت جامعه و ترک آن موجب مفسده اجتماعی اشاره شده است.ولایت حسبه در راستای سایر ولایتها و وظایف دینی مانند ولایت قضا، ولایت مظالم و... یکی از مهمترین وظایف دینی حکومت و خلافت به شمار می آمده است. در دوران جدید کنونی که بحث از دخالت دین در عرصه حکومت به میان است لازم است که در نحو حکومت داری و وظایف و اختیارات حاکم جستجو کرده و آنها را مورد تجزیهوتحلیل قرارداد. در این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی به بررسی آرا دو تن از علمای عصر مشروطه، آیت الله نائینی و شیخ فضلالله نوری می پردازیم..

کلیدواژه ها:

ولایت ، حسبیه ، نائینی ، فضل الله نوری