بررسی منشا و اصالت پیش از اسلامی نقشمایه بهرام و آزاده در آثار هنری ایران سده های چهارم تا هشتم هجری قمری
سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 309
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JISUT-3-2_001
تاریخ نمایه سازی: 24 آبان 1400
چکیده مقاله:
شماری از آثار هنری ایران سدههای ۴ تا ۸ ه. ق. با مجالسی آراسته شدهاند که شاهی کمانگیر و سواره را در نخجیرگاه آهو نمایش میدهد، درحالیکه بر پشت مرکبش زنی ریزاندام و چنگنواز نشسته است. این صحنه بنا بر متن شاهنامه فردوسی و هفت پیکر نظامی گنجوی، داستان بهرام گور شاهنشاه ساسانی و کنیز خنیاگرش آزاده را روایت میکند. البته انتساب این روایت به شاهنامه فردوسی در سال های اخیر موضوع انتقاد بوده و حتی آن را دروغ و یکی از جعلیات افزوده به متن شاهنامه فردوسی در سدههای پسین پنداشتهاند. بنابراین، شناسایی و تعیین اصالت پیش از اسلامی داستان بهرام و آزاده بر مبنای مطالعه آثار هنری بازمانده از آن دوران اهمیت بسیار دارد، زیرا احتمال دارد که داستان و نقشمایه بهرام و آزاده صرفا آفریده هنرمندان و شاعران ایران دوران اسلامی باشد. اما فرضیه نوشتار حاضر این است که نقشمایه و تصاویر روایی داستان بهرام و آزاده در آثار هنری ایران سدههای ۴ تا ۸ ه..ق. کهن الگوها و سرمشقهای هنری پیش از اسلامی داشته است. برای بررسی و ارزیابی این فرضیه، نگارندگان از تاریخ ادبیات و تاریخ هنر و باستانشناسی بهره گرفتهاند. نتیجه برآمده از تحقیق این است که نقشمایه هنری و موضوع ادبی داستان بهرام و آزاده، به راستی کهن الگوی ساسانی داشته و از جعلیات افزوده به شاهنامه فردوسی نیست.
کلیدواژه ها:
بهرام و آزاده ، شاهنامه فردوسی ، هفت پیکر نظامی گنجوی ، هنر دوران اسلامی ایران ، هنر دوران پیش از اسلام ایران ، عهد ساسانی
نویسندگان
بهرام آجورلو
استادیار دانشگاه هنر اسلامی تبریز
ضحی اصغر زاده چرندابی
عضو هیئت علمی دانشگاه فنی و حرفه ای آموزشکده فنی و حرفه ای الزهرا (س) تبریز
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :