پرندگان خانگی/ زینتی: فرصت یا تهدید؟

یکی از آسیب های تهدید کننده تنوع زیستی، تهاجم گونه های غیرتهاجمی هستند. از مهمترین راه های ورود گونه های غیربومی به مناطق غیر اندمیک تجارت حیوانات خانگی است که در این میان پرندگان به دلیل احتمال بیشتر فرار از محل نگهداری، نقش قابل توجهی را در این زمینه دارند. براین اساس با هدف شناسایی گونه های رایج پرندگان خانگی و بررسی وجود گونه های بالقوه مهاجم، در یک مطالعه مقطعیف پرندگان خانگی ارجاعی به درمانگاه های سطح شهر تهران از نظر تنوع و فراوانی گونه ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. گونه های ارجاعی در این بازه زمانی مشتمل بر ۱۹ گونه از ۸۰ خانواده متعلق به ۴ راسته بودند. در این میان راسته طوطی سانان، با ۹۵ نمونه و کاسکو، کاکاتیب و مرغ عشق فراوانترین گونه ها بوده اند. در راسته گنجشک سانان مرغ مینا و قناری فراوانترین گونه ها را به خود اختصاص دادند. در ایران تنها دوگونه طوطی در برخی نقاط خاص کشور به صورت کلونی های محدود گزارش و ثبت شده اند. از سوی دیگر مرغ مینا که در دنیا به عنوان یک گونه مهاجم شناخته شده است از گذشته های دور در هرمزگان و بلوچستان بومی و مقیم بوده ولی امروزه در پهنه وسیعی از کشور به صورت وارد شده، کلونی های فراوانی را ایجاد نموده است. هرکدام از این گونه های غیربومی، باید به صورت مجزا و با درنظر داشتن ابعاد گوناگون بیولوژی، رقابت با گونه های بومی، احتمال همراه داشتن اجرام بیماری زای غیربومی و ... مورد ارزیابی و سنجش خطر قرار گیرند تا اقدامات مختلف پیشگیرانه نظیر آموزش و افزایش سطح آگاهی عمومی و نیز مراقبت های بیشتر در مورد آنها به عمل آید. پایش مداوم گونه های رایج و محبوب پرندگان به عنوان یک نشانگر ابتدایی و قابل دسترس می تواند برای ارزیابی و شناسایی گونه های مهاجم احتمالی مورد استناد قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

پرنده خانگی ، گونه مهاجم ، غیربومی ، پرندگان زینتی ، تنوع زیستی