مکان یابی دفن زباله های شهری با استفاده از تکنیک های اطلاعات مکانی و تحلیل سلسله مراتبی: مطالعه موردی شهرستان مراغه

عدم مدیریت در دفع بهداشتی زباله نشانه­ای از فقدان برنامه­ریزی و عدم توجه به مسایل مختلف زیست محیطی است. با رشد سریع مناطق شهری جایگاه­های دفع ناکافی به­نظر آمده و اثر مستقیمی بر روی هزینه­ها در محل­های دور افتاده و کوچک دارد. لذا با این رویکرد هدف از تحقیق حاضر، مکان­یابی دفع زباله­های شهری شهرستان مراغه با موقع ریاضی ۴۶ ۰۷ ۴۶ تا ۳۳ ۴۳ ۴۶ طول شرقی و ۵۲ ۰۰ ۳۷ تا ۳۵ ۴۴ ۳۷ عرض شمالی است. این شهرستان با وجود جمعیت بالای آن فاقد مرکزی بهداشتی جهت دفع زباله­های شهری می­باشد و این مساله برای ساکنان این شهرستان مشکلات زیست محیطی عدیده­ای را به­وجود آورده است. به این منظور با استفاده از مدل تحلیل سلسله­مراتبی و با بهره­گیری از تصاویر ماهواره­ای و عملیات میدانی و نمونه­برداری از منطقه­ مورد مطالعه، متغیرهای متعددی در راستای انتخاب بهترین مکان برای دفع بهداشتی زباله­های شهری مورد ارزیابی قرار گرفت. از این رو، برای هر یک از معیارهای مورد بررسی نقشه با فرمت رستری در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. تمامی معیارها به­صورت دوبه­دویی با هم مورد مقایسه قرار گرفت و در نهایت با استفاده از محیط GIS و روش AHP نقشه­ مکان­های مستعد دفع زباله­های شهری برای منطقه­ مورد مطالعه تهیه شد. نتایج تحلیل در ۵ طبقه از بسیار بالا تا بسیار ضعیف کلاس­بندی شد. مساحت طبقه بهترین مکان استخراج شده در حدود ۲۹۷۲ هکتار که معادل ۳۶/۱ درصد از شهرستان مراغه می­باشد را در برمی­گیرد. و در نهایت این­که با توجه به عملیات میدانی انجام شده و مطابقت با نقشه استخراج شده در محیط GIS، مساعدترین منطقه در نزدیکی روستای آغچه کهل و به فاصله­ ۱۵ کیلومتری از شهر مراغه انتخاب شد که در اولویت بهینه­ پژوهشگر می­باشد.

کلیدواژه ها:

شهرستان مراغه ، مکان یابی ، زباله ، GIS & AHP