بهره‎وری کل عوامل در بخش نفت و گاز ایران

بهره‎وری یکی از عوامل اصلی در استفاده بهینه از منابع و امکانات برای واحدهای تولیدی و خدماتی است. صنعت نفت کشور، یکی از صنایع پیشرو و در عین‎حال با اهمیت در کشور است، که سهم قابل توجهی در صادرات، درامدهای دولت و تولید ملی دارد. تخمین تابع تولید بخش نفت و گاز طی دوره ۱۳۵۷-۱۳۷۹، نشان می‎دهد که سهم عامل سرمایه در تولید این بخش، به طور متوسط برابر ۰.۵۶ و سهم نیروی کار، برابر ۰.۳۷ بوده است. این نتایج، برای محاسبه بهره‎وری کل این بخش با استفاده از رویکرد سولو به کاررفته اند. بررسی نتایج نشان می‎دهد که بخش عمده‎ای از رشد ارزش افزوده بخش نفت، به رشد (مثبت یا منفی) بهره‎وری طی سال های مختلف وابسته است و نهاده نیروی کار و سرمایه سهم اندکی در تامین این رشد دارند، که البته این فرایند برای صنعت نفت و صنایع مشابه که از ارزش ذاتی مخازن نفتی سود می‎برند، امری طبیعی است. لذا عامل تکنولوژی های نوین در جلوگیری از افت تولید مخزن و میزان ذخایر، از جمله عواملی اند که لازم ست در مطالعات مربوط به تجزیه عوامل موثر بر بهره‎وری این بخش، مورد توجه قرار گیرند. طبقه بندی JEL: J۲۴,D۲۲۴.

کلیدواژه ها:

ارزش افزوده نفت و گاز ، بهره‎وری کل ، تابع تولید ، رویکرد سولو ، کشش‎ نهاده نیروی کار و سرمایه