تحلیل گفتمان ناسیونالیسم لیبرال در کتاب های درسی تاریخ (۱۳۰۴-۱۳۲۰ش)

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 556

فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CHIST-11-44_004

تاریخ نمایه سازی: 17 آبان 1400

چکیده مقاله:

محمد رضا معلمان[۱]، سهراب یزدانی مقدم[۲]، داریوش رحمانیان کوشککی[۳]، عطاء الله حسنی[۴]   چکیده در طول تاریخ معاصر ایران مفهوم ناسیونالیسم در قالب­های گوناگون با فراز و نشیب­هایی به حیات خود ادامه داده است. این مفهوم در قالب گفتمان ناسیونالیسم لیبرال پیش از انقلاب مشروطه مفصل­بندی و در طول این دوره هژمونیک گردید. با تشکیل حکومت رضاشاه، نهاد آموزش و پرورش در فضای گفتمانی حکومت قرار گرفت. این فضا به گفتار و رفتار سوژه های درون این نهاد، شکل می­داد. از اینرو قدرت حاکم برای تحکیم و توجیه پایه­های حکومت و برجسته ساختن خود و به حاشیه­راندن گفتمان­های غیر در کتاب های درسی رسمی تاریخ، از گفتمان ناسیونالیسم اقتدارگرا استفاده کرد. یکی از روش های بررسی و مطالعه رخدادهای تاریخی روش تحلیل گفتمان است. این پژوهش برمبنای نظریه­ی تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه در پی پاسخ به این پرسش است که مفصل­بندی، مفاهیم و فرایند هویت­یابی گفتمان ناسیونالیسم لیبرال در کتاب های درسی تاریخ، چاپ وزارت معارف در دوره رضاشاه چگونه بوده است. با بررسی کتاب­های درسی تاریخ چاپ وزارت معارف دوره­ی رضاشاه، مشخص شد که مفاهیم و مولفه­های گفتمان ناسیونالیسم لیبرال در پیرامون دال مرکزی ملت ایران مفصل­بندی شده و در رقابت با گفتمان حاکم به حیات خود ادامه داده بود. کلید واژه: تحلیل گفتمان، ناسیونالیسم لیبرال، رضاشاه، کتاب درسی تاریخ.   [۱] - دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران، (rezamoaleman@yahoo.com). [۲] - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه خوارزمی (نویسنده­ی مسئول)، (sohrab_yazdani_۷۸@yahoo.com). [۳] - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران، (rahmanian@ut.ac.ir). [۴] - استاد گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی، (a_hassani@yahoo.com).

نویسندگان

محمدرضا معلمان

Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran, Tehran, Iran

عطاء الله حسنی

Shahid Beheshti University

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Ansari, Ali M, ۲۰۰۳, Modern Iran Since ۱۹۲۱: The Pahlavis ...
  • Heywood, Andrew, ۲۰۱۷, Political Ideologies, Sixth Edition, Red Globe press, ...
  • Laclau, Ernesto and Mouffe, Chantal, ۱۹۸۵, Hegemony and Socialist Strategy ...
  • اشرف نظری، علی، (۱۳۸۶)، «ناسیونالیسم و هویت ایرانی مطالعه موردی ...
  • امیرارجمند، سعید، (۱۳۸۳)، «قانون اساسی» انقلاب مشروطه، از سری مقالات ...
  • آصف، محمد حسن، (۱۳۸۴)، مبانی ایدئولوژیک حکومت در دوران پهلوی، ...
  • رشید یاسمی، غلامرضا، (۱۳۰۹)، تاریخ ایران برای تدریس در سال ...
  • سلطانی، علی اصغر، (۱۳۹۴)، قدرت، گفتمان و زبان، چاپ چهارم، ...
  • شکور قهاری، معصومه و محمد علی اکبری، (۱۳۹۳)، «وجوه کانونی ...
  • شیبانی، عبدالحسین و دیگران، (۱۳۱۸)، کتاب تاریخ سال اول دبیرستانها، ...
  • شیبانی، عبدالحسین و دیگران، (۱۳۱۹)، کتاب تاریخ سال دوم دبیرستانها، ...
  • شیبانی، عبدالحسین و دیگران، (۱۳۱۹)، کتاب تاریخ سال سوم دبیرستانها، ...
  • شیرازی، اصغر، (۱۳۹۶)، ایرانیت، ملیت، قومیت، تهران: جهان کتاب ...
  • صدرایی، رقیه و معصومه صادقی، (۱۳۹۷)، «تحلیل «گفتمان ناسیونالیستی» در ...
  • کاتم، ریچارد، (۱۳۸۳)، ناسیونالیسم در ایران، ترجمه احمد تدین، چ۳، ...
  • کتاب دوم ابتدائی، (۱۳۱۱)، وزارت معارف، طهران: مطبعه مجلس ...
  • کتاب سوم ابتدائی، (۱۳۱۶)، وزارت معارف، طهران: شرکت چاپخانه فرهنگ ...
  • کسرایی، محمد سالار و علی پوزش شیرازی، (۱۳۸۸)، «نظریه گفتمان ...
  • لالکائو، ارنستو و شانتال موفه، (۱۳۹۳)، هژمونی و استراتژی سوسیالیستی ...
  • معظم پور، اسماعیل، (۱۳۸۳)، نقد و بررسی ناسیونالیسم تجددخواه در ...
  • مقدمی، محمد تقی، (۱۳۹۰)، «نظریه تحلیل گفتمان لاکلو و موف ...
  • مک دانل، دایان، (۱۳۸۰)، مقدمه ای بر نظریه های گفتمان، ...
  • هوارث، دیوید، (۱۳۷۷)، «نظریه گفتمان»، ترجمه سید علی اکبر سلطانی، ...
  • یورگنسن، ماریان و لوئیز فیلیپس، (۱۳۹۳)، نظریه و روش در ...
  • نمایش کامل مراجع