بررسی پیامدهای جاده سازی بر تنوع و فراوانی گونه های مختلف پرندگان (مطالعه موردی: پارک زاینده رود، اصفهان)

توسعه شبکه حمل و نقل و تعداد رو به افزایش وسایل نقلیه در جاده­ ها، تهدیدی برای زیستگاه حیات ­وحش و پرندگان در سراسر جهان است. این پژوهش به بررسی تاثیر جاده بر تنوع و فراوانی پرندگان در پارک حاشیه زاینده ­رود در مجاورت یک بزرگراه اصلی پرترافیک در شهر اصفهان می پردازد. بدین ­منظور، سه ترانسکت با فاصله ۶۵، ۳۳۵ و ۶۰۵ متر از جاده و با فاصله عرضی ۲۷۰ و طولی ۱۵۰ متر از یکدیگر تعیین شدند. شمارش پرندگان با استفاده از روش شمارش نقطه ­ای در طول هر ترانسکت تا فاصله­ ۵۰ متری هر ۵ دقیقه یک ­بار هنگام طلوع آفتاب شروع و تا ساعت ۱۴ بعد از ظهر و با شش مرتبه تکرار در طول فصل انجام شد. با استفاده از دوربین چشمی و همین­ طور ردیابی صدا، پرندگان موجود در هر ترانسکت ثبت و با استفاده از منابع موجود شناسایی شد. جهت تهیه عکس از دوربین۵۰ Canon SX استفاده گردید. در مجموع ۳۹ گونه متعلق به ۲۰ خانواده و ۹ راسته شناسایی گردید. براساس آنالیز واریانس یک­ طرفه و آزمون دانکن، میانگین حضور گونه­ ها بین ترانسکت ها دارای تفاوت معنی ­دار است. شاخص جک ­نایف در ترانسکت سه، ۷۳/۸ درصد از غنای گونه ­ای را دربر دارد. شاخص ­های یکنواختی و ناهمگنی، بیش­ ترین میزان را در ترانسکت سوم نشان می ­دهند. میزان تنوع و تراکم پرندگان در ترانسکت سوم به ­دلیل دوری از جاده، وجود امنیت و پوشش گیاهی بیش ­تر هم­ چنین مجاورت با مزارع کشاورزی و زاینده­ رود، نسبت به ترانسکت اول که در مجاورت جاده قرار دارد، افزایش می ­یابد.

کلیدواژه ها:

غنا گونه ای ، یکنواختی گونه ای ، ناهمگنی