مسیر یابی رخداد گرد و غبار در نواحی غرب و جنوب غرب ایران (سپتامبر ۲۰۰۸)

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه علوم محیطی، دوره: 12، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_SCJS-12-1_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 345
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ساویز صحت کاشانی

دانشجوی دکتری هواشناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران،ایران

غلامعلی کمالی

دانشیار گروه هواشناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد هلوم و تحقیقات تهران، ایران

مجید وظیفه دوست

استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت

عباسعلی علی اکبری بیدختی

استاد گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران

محمد فخرایی پور

دانش آموخته کارشناسی ارشد هواشناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، ایران

چکیده

یکی از مهم­ترین چالش­های زیست محیطی سال­های اخیر در منطقه خاورمیانه و ایران، رخداد گرد و غبار می­باشد. پایش و کنترل کیفیت ذرات گرد و غبار، در سطح وسیع و با روش­هایی که از سرعت و دقت بیش تر و هزینه کم تری برخوردار باشند، از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این تحقیق نقش تاوایی نسبی در شکل­گیری رخداد گرد و غبار در نواحی غرب و جنوب غرب کشور بررسی می گردد. به علاوه شاخص اختلاف دمای درخشندگی معرفی شده، بارزسازی گرد و غبار بر اساس خصوصیات مربوط به دمای درخشندگی در محدوده مادون قرمز حراراتی سنجنده مادیس ارائه و آستانه­های دمایی به منظور تفکیک این رخداد از اراضی بیابان، ابرها و نیز گرد و غبار موجود بر روی دریا تعیین می گردد. به منظور ردیابی مسیر ذرات گرد و­ غبار مدل لاگرانژی HYSPLIT به کار گرفته شده است. پس از بارزسازی و مسیر یابی پس گرد ذرات گرد و غبار، مناطق بیابانی عراق به عنوان کانون­های شکل­گیری گرد و غبار مورد مطالعه شناسایی شدند. به منظور اعتبارسنجی، بین دید افقی ایستگاه­های هم دیدی موجود در منطقه و اختلاف دمای درخشندگی باندهای ۳۱ و ۳۲ سنجنده مادیس همبستگی قوی با ضریب ۸۲۶/۰ به دست آمد. هم چنین در ارتباط با اختلاف دمای درخشندگی و MODIS AOT در محدوده ۵۵۰ نانومتر مقدار ضریب همبستگی ۷۴۹/۰ محاسبه گردید. نتایج ناشی از مطالعه هم زمان بارزسازی گرد و غبار با استفاده از داده­های ماهواره­ای، بررسی دینامیکی و مدل سازی عددی به منظور تعیین عوامل تاثیر گذار در شکل­­گیری  و ردیابی مسیر ذرات گرد و غبار و اعتبارسنجی آن با  استفاده از داده­های ایستگاه های هم دیدی و سنجش آلودگی هوا حاکی از توانایی این رهیافت  به منظور پیش­بینی و پیش­آگاهی رخداد گرد و غبار در منطقه می­باشد. 

کلیدواژه ها

گرد و غبار, تاوایی نسبی, دمای درخشندگی, مادیس

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.