تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر مورفولوژی رودخانه کارون (مطالعه موردی: محدوده سد گتوند تا تنگ عقیلی شوشتر)

تغییرات مورفولوژیکی رودخانه کارون در جلگه آبرفتی خوزستان با توجه به عوامل زمین­ساختی، تکتونیکی، هیدرولوژیکی و انسانی در طول زمان رخ داده است.  هدف از این مقاله بررسی تغییرات کاربری اراضی و تاثیر این تغییرات برروی مورفولوژی رودخانه کارون است. بدین منظور مسیر رودخانه و کاربری­های موجود در منطقه  با استفاده از چهار سری تصویر ماهواره­ایی لندست TM و ETM سال­های ۱۹۸۹و۲۰۰۲و۲۰۰۵و۲۰۱۰ و با کمک تکنیک­های سنجش از دور پردازش و در محیط GIS رقومی گردید. در مرحله اول تصاویر یاد شده با استفاده از الگوریتم­های مناسب از لحاظ هندسی و رادیومتریک تصحیح شدند. نمونه­های تعلیمی در پنج کلاس کاربری و پوشش به وسیله نرم افزار ENVI ایجاد و سپس هر تصویر به­صورت جداگانه با استفاده از الگوریتم حداکثر مشابهت طبقه­بندی شد. در این بررسی با استفاده از روش تغییرات کاربری اراضی میزان تغییرات پنج کلاس درنظر گرفته شده در هر دوره مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می­دهد که در طول دوره ۲۱ساله مناطق مسکونی و کشاورزی بازه مورد مطالعه افزایش داشته و از طرف دیگر اراضی بدون پوشش رو به کاهش رفته است. با بررسی مورفولوژی روخانه کارون استنباط می­شود که در بازه زمانی مورد مطالعه تغییرمورفولوژی در تمام طول مسیر با کاربری­های مختلف صورت گرفته و این تغییرا ت مختص به کاربری خاصی نمی­باشند. پس می­توان نتیجه گرفت که در ایجاد تغییرات مورفولوژیکی نقش ناشی از عوامل طبیعی نسبت به عوامل دیگر بیش تر و شدیدتر بوده است. هم چنین بررسی عوارض ژئومورفیک رودخانه از سال ۱۹۸۹ تا سال ۲۰۱۰ نشان می­دهد که این تغییرات تابع الگوی منظمی نمی­باشد که  این مساله مرتبط با ویژگی­های هیدرولوژیک رودخانه کارون است.

کلیدواژه ها:

تغییرات مورفولوژیکی ، رودخانه ، سنجش از دور ، تغییرات کاربری اراضی ، رودخانه کارون