انواع روش های دسترسی به دادرس اساسی با تاکید بر دادخواهی اساسی

دادرسی اساسی تا پیش از اوج گیری موج گسترده مفاهیم حقوق بشری (تقریبا تا قبل از سال ۱۹۴۵ میلادی) عمدتا در چهاچوب حقوق اساسی نهادگرا قابل بررسی است.در آن دوره تاریخی، اعمال دادرسی اساسی که هدف اصلی آن تضمین ثبات ساختار حکوتی و تقکیک قوای موجود و رعایت سلسله مراتب هنجار ها بود، معمولا به صورت انتزاعی انجام می شد. نظارت مراجع دادرسی اساسی در این زمان، اکثرا بصورت پیشینی بود و در مواردی که نظارت پسینی پیش بینی شده بود، ارجاع درخواست رسیدگی صرفا در صلاحیت مقامات حکومتی مانند رییس جمهور یا نخست وزیر بود. پس از اتمام جنگ جهانی دوم و حرکت نظام های حقوقی به سمت حقوق اساسی آزادی گرا، تغییرات ملموسی در کارویژه این نهادها ایجاد شد. از این پس، کشورهای مختلف به طرق گوناگونی امکان دسترسی افراد عادی به این مراجع را جهت پیگیری حقوق و آزادی های اساسی خویش، پیش بینی نمودند. از بین تمامی روش های پیش بینی شده جهت دسترسی به دادرس اساسی، آیین دادخواهی اساسی با استقبال گسترده تری مواجه شده است. دادخواهی اساسی موثرترین روش جهت تضمین و حمایت از آزادی های اساسی ست. در این نوشتار پس از طبقه بندی و بررسی روش های دسترسی به دادرس اساسی، با توجه به اهمیت دادخواهی اساسی و در پاسخ به پرسش های مرتبط با مولفه ها و مبانی این روش، آثار چشم گیر آن را در شکل گیری دموکراسی مشارکتی و نظریه حقوق بنیادین در یک کشور، به مثابه مبانی دادخواهی اساسی بررسی خواهد شد

کلیدواژه ها:

دادرسی اساسی ، دادخواهی اساسی ، حقوق بنیادین ، دسترسی مستقیم به دادرس اساسی ، دسترسی غیرمستقیم به دادرس اساسی