بررسی اثر تیمارهای مختلف شیمیایی و غیرشیمیایی بر شکست خواب بذر گیاه دارویی Ferula gummosa Boiss.

باریجه (Ferula gummosa Boiss.) یک گیاه دارویی با ارزش تجاری است که در لیست گیاهان در معرض انقراض قرار دارد. یکی از مشکلات عمده در کشت این گیاه خواب بذر و جوانه زنی است. این آزمایش با هدف بررسی اثر تیمارهای مختلف شیمیایی، هورمونی و دمایی بر شکست خواب بذر باریجه در قالب طرح کاملا تصادفی با ۲۱ تیمار در چهار تکرار انجام شد. درصد و سرعت جوانه‎زنی بذر مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. این آزمایش در سال ۱۳۹۴ در پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی انجام شد. نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف شکست خواب اثر معنی‎داری بر درصد و سرعت جوانه‎زنی بذر گیاه باریجه در سطح یک درصد داشتند. بیشترین درصد جوانه‎زنی (۹۵ درصد) در تیمار ترکیبی شامل ۵ دقیقه خراش‎‎دهی با اسید سولفوریک ۹۶ درصد +۳۰ دقیقه آب‎شویی در آب ۴۰ درجه سانتی گراد + ۷ روز آبنوشی+۴۰ روز سرمادهی مرطوب + اسید جیبرلیک ۱۰۰۰ پی‎پی‎‎ام مشاهده شد. بیشترین سرعت جوانه‎زنی بذر باریجه در تیمار ترکیبی شامل ۱۰ دقیقه خراش‎دهی با اسید سولفوریک ۹۶ درصد +۶۰ دقیقه آب‎شویی در آب ۴۰ درجه سانتی گراد + ۴۰ روز سرمادهی مرطوب+ اسید جیبرلیک ۱۰۰۰ پی‎پی‎‎ام بود. بر طبق نتایج آزمایش، تیمار خراش‎دهی با اسیدسولفوریک و آب‎شویی(رفع رکود فیزیکی)؛ و در ادامه تیمار سرمادهی مرطوب + اسید جیبرلیک (رفع رکود مورفوفیزیولوژیکی)؛ باعث بهبود جوانه­زنی بذر شده است. بنابراین، این پژوهش نشان داد که در بذر گیاه باریجه، هر دو رکود فیزیکی و مورفوفیزیولوژیکی وجود دارد.