کاربرد روش های آماری چند متغیره در شناسایی صفات موثر بر عملکرد گندم نان تحت شرایط تنش رطوبتی

به منظور بررسی کارایی روش­های آماری چند متغیره در شناسایی مهم ترین صفات موثر بر عملکرد دانه، تعیین سهم هر صفت در تغییرات عملکرد و گروه بندی ۲۰ لاین امید بخش گندم نان تحت شرایط تنش رطوبتی آخر فصل، به صورت قطع کامل عمل آبیاری از مرحله ظهور سنبله­ها به بعد، آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با ۳ تکرار در سال زراعی ۹۱-۱۳۹۰ انجام شد. بر اساس نتایج تجزیه ­به مولفه­های اصلی سه مولفه اول در مجموع ۷۲ درصد از تغییرات داده­ها را توجیه کردند که طبق این نتایج، صفات شاخص برداشت سنبله، آب حفظ شده برگ­های جدا شده (ELWR) و شاخص برداشت به عنوان معیارهایی مناسب در انتخاب لاین­ها، تاثیر قابل توجهی در واریانس دو مولفه مهم اول داشتند. تجزیه خوشه­ای به روش Ward، لاین­های مورد بررسی را در چهار گروه قرار داد که نتایج حاصله از تجزیه تابع تشخیص نیز این گروه­بندی را تایید کرد. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام بیانگر این بود که مهم­ترین صفات تاثیرگذار بر عملکرد اقتصادی به ترتیب شامل شاخص برداشت، عملکرد زیست توده و RWC بودند که در مجموع ۹۴ درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه کردند. بر اساس نتایج تجزیه علیت، صفت شاخص برداشت بیشترین تاثیر مثبت مستقیم و صفت زیست توده بیشترین تاثیر منفی غیر مستقیم را (از طریق کاهش شاخص برداشت) بر عملکرد اقتصادی داشتند که با توجه به ماهیت هر اثر، می­توان از این صفات در انتخاب ارقام پر محصول گندم در شرایط تنش رطوبتی آخر فصل استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

تجزیه به مولفه های اصلی ، تجزیه تابع تشخیص ، تجزیه خوشه ای ، رگرسیون گام به گام ، گندم نان