اثر کود زیستی فسفر بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت (Zea mays L.) تحت شرایط تنش خشکی

به منظور بررسی اثر تنش خشکی و کود زیستی فسفر بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید سینگل کراس ۶۴۰، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول در تابستان سال ۱۳۹۲ انجام شد. سه سطح تنش خشکی شامل آبیاری کامل (شاهد)، تنش خشکی در مرحله گل دهی و تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه در کرت های اصلی و سطوح کود زیستی (تلقیح و عدم تلقیح با کود زیستی فسفر) در کرت های فرعی قرار داده شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش خشکی، تمامی صفات مورد مطالعه را به طور معنی داری تحت تاثیر قرار داد. اثر کود زیستی نیز روی تمام صفات به­جز تعداد ردیف در بلال معنی دار شد. برهم کنش تنش خشکی × کود زیستی بر طول بلال، محتوی فسفر دانه، جذب فسفر دانه، محتوی پروتئین دانه، جذب نیتروژن دانه، شاخص برداشت نیتروژن، شاخص برداشت فسفر و وزن هکتولیتر معنی دار بود. استفاده از کود زیستی سبب افزایش ۱۷ درصدی عملکرد دانه شد. بیشترین میزان عملکرد دانه در شرایط آبیاری کامل (۳/۱۱۸۱۳ کیلوگرم در هکتار) به­دست آمد. تنش خشکی در مرحله گل دهی باعث کاهش ۳۶ درصدی عملکرد دانه، ۱۶ درصدی تعداد دانه در ردیف و ۸ درصدی تعداد ردیف در بلال شد. با وجود آنکه، اعمال تنش خشکی در هر دو مرحله رشدی میزان جذب نیتروژن دانه و وزن هکتولیتر را در شرایط تلقیح و عدم تلقیح به طور معنی داری کاهش داد، اما استفاده از کود زیستی فسفر تحت شرایط تنش خشکی نقش تعدیل­کننده روی این صفات داشت. بنابراین، نتایج این تحقیق نشان داد که تلقیح بذر با کود زیستی فسفر می­تواند آثار سوء تنش خشکی را بر صفات کمی و کیفی ذرت کاهش دهد.

کلیدواژه ها:

رژیم آبیاری ، صفات کیفی ، کود زیستی بارور-۲