پایش و پهنه بندی خشکسالی در البرز جنوبی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله جغرافیا و مطالعات محیطی، دوره: 10، شماره: 39
  • کد COI اختصاصی: JR_GESI-10-39_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 300
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

پوریا قاسمی

گروه علوم و مهندسی آب ، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران

مسعود کرباسی

گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان ، ایران

علیرضا زمانی نوری

دانشیار ، گروه مهندسی عمران ، واحد شهر قدس ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران

مهدی سرائی تبریزی

گروه علوم و مهندسی آب ، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران

چکیده

خشکسالی یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی است و اغلب زندگی تعداد زیادی از مردم را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث خسارات اقتصادی، آسیب های زیست محیطی و معضلات اجتماعی می شود. این مطالعه برای ارزیابی روند خشکسالی، شدت و مدت آن در طی سال های ۱۹۸۸–۲۰۱۹ نسبت به اقلیم های موجود در منطقه البرز جنوبی انجام شده است. برای توصیف خشکسالی ها در مقیاس های زمانی ۳، ۶، ۱۲ و ۲۴ ماهه، از دو شاخص خشکسالی، یعنی شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI) استفاده شد. در مورد محاسبه (SPEI)، تبخیر و تعرق عامل مهمی برای پایش و نظارت بر خشکسالی بود. بنابراین برای محاسبه تبخیر و تعرق از روش هارگریوز-سامانی (HS) استفاده شد. نقشه های شدت و مدت خشکسالی برای SPI و SPEI ارائه شدند. همبستگی SPI و  SPEIنیز مورد بررسی قرار گرفت. که در نتایج حاضر بر خلاف اقلیم های مرطوب، SPI با SPEI در اقلیم های بیش از حد خشک و خشک همبستگی خوبی نداشته و نشان دهنده اهمیت تبخیر و تعرق مرجع (ET۰) برای شناسایی خشکسالی در این مناطق می باشد و شاخص (SPEI) دارای نتایج پایش دقیق تری نسبت به شاخص (SPI) می باشد. علاوه بر این، نقشه های شدت خشکسالی برای (SPI) و (SPEI) نشان داده است که منطقه با شرایط بسیار خشک مواجه بوده است و منابع آب هم در کوتاه مدت و هم در میان مدت تحت تاثیر شدت خشکسالی قرار دارند. که خشکسالی کوتاه مدت در شرق منطقه (زنجان) و خشکسالی بلند مدت در مرکز و غرب منطقه (گرمسار، سمنان، کرج، تهران) بیشتر بوده است.

کلیدواژه ها

خشکسالی, شاخص های SPI و SPEI, شدت و مدت خشکسالی, ضریب همبستگی, پهنه بندی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.