منابع معرفت کلامی امامیه نخستین رویکردی متمایز به عقل و وحی، فطرت، ادراک حسی و شهود

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 233

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SCJA-16-1_005

تاریخ نمایه سازی: 27 مهر 1400

چکیده مقاله:

این مقاله به بررسی چهار منبع از منابع معرفت کلامی با رویکرد متمایزی از امامیه نخستین در دوران حضور می پردازد. در این کار به منظور دست یابی به مولفه های لازم برای پیدا کردن یک پارادایم و الگوی مستقل فکری در میان امامیه دوران حضور که آنان را از متکلمان عصر خود و هم چنین از اندیشمندان دوره های متاخر متمایز می کند از روش تحلیل تاریخی بر مبنای منابع حدیثی، کلامی و تاریخی استفاده شد. به نظر می رسد همه امامیه به جز گروهی اندک از محدثان درباره منبع معرفتی اول یعنی عقل و ارتباط آن با وحی معتقد به نوعی حجیت توامان بودند. امامیه نخستین درعین اعتقاد به حجیت مستقل عقل، برخلاف معتزله حجیت عقل را انحصاری و بدون نیاز به وحی نمی دانستند. در مسئله فطرت، امامیه نخستین معتقد بودند یکی از مهم ترین رسالت های پیامبران نه استدلال عقلانی کردن درباره توحید بلکه زنده کردن میثاق فطرت انسان ها بوده است. در بحث ادراک حسی، صائب بودن ادراک حسی به حقیقت خصوصا با توجه به تعالیم قرآن کریم امری مفروغ عنه بود. دست آخر اینکه در مسئله شهود، امامیه درست در مقابل دو دیدگاه افراطی و تفریطی اهل سنت حدیث گرا و معتزله عقل گرا، به تبیین رویت قلبی خداوند پرداختند.

کلیدواژه ها:

منابع معرفت- عقل- وحی- فطرت-ادراک حسی- شهود

نویسندگان

حسین نعیم آبادی

پژوهشگاه قرآن و حدیث

محمد تقی سبحانی

پژوهشگاه قرآن و حدیث

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمابن ابی الحدید، (۱۴۰۴ق)، شرح نهج البلاغه، تصحیح محمد ...
  • ابن طاوس، (۱۳۷۶)، اقبال الاعمال، تصحیح جواد قیومی اصفهانی، دفتر ...
  • ابوریده، محمد عبدالهادی، (بی تا)، ابراهیم بن سیار النظام، قاهره، ...
  • اسعدی، علیرضا، (۱۳۸۸)، هشام بن حکم، ، پژوهشگاه علوم و ...
  • اشعری قمی، (۱۹۶۳)، سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، تصحیح ...
  • اشعری، ابوالحسن، (۱۹۸۰/۱۴۰۰ق)، مقالات الاسلامیین، ۱جلد، چاپ سوم، تصحیح ...
  • افلاطون، (۱۳۵۷)، دوره آثار افلاطون، ترجمه محمد حسن لطفی، شرکت ...
  • اقوام کرباسی، (۱۳۹۱)، مدرسه کلامی کوفه، نقد و نظر شماره ...
  • اقوام کرباسی، نظریه پردازی متن اندیش، چاپ نشده ...
  • آلبرت کازولو، (۱۳۸۳)، معرفت پیشینی، ترجمه سید نصیر احمد حسینی، ...
  • بار-اشر، مایر (Meir M. Bar-Asher)، (۱۳۸۶/۲۰۰۷)، کتاب قرآن کریم و ...
  • باقلانی (م۴۰۳)، (۱۴۱۴ق)، تمهید الاوایل و تلخیص الدلایل، تحقیق الشیخ ...
  • برقی، احمد بن محمد بن خالد، (۱۳۷۰)، المحاسن، تصحیح سید ...
  • پاکتچی، احمد، (۱۳۸۵)، دایره المعارف، ج۹، مدخل اصحاب حدیث، دائره ...
  • پورسینا، زهرا، (۱۳۸۲)، تاثیر گناه بر معرفت در اعترافات آگوستین ...
  • پویمن، لوئیس. پی، (۱۳۸۷)، معرفت شناسی، مقدمه ای بر نظریه ...
  • پویمن به نقل از:Russell, Bertrand, Inquiry In To Meaning And ...
  • پیری، علی- ایسماعیلوف، فرمان، (۱۳۹۰)، بررسی تطبیقی رابطه نفس و ...
  • جاودان، محمد، (۱۳۷۹)، اندیشه های نظام تحت تاثیر شیعه، مجله ...
  • جعفری ربانی، مجید، بررسی نظریه تطور مفهوم عقل در اندیشه ...
  • حسن بن علی (ع)، امام یازدهم امامیه، (۱۴۰۹ق)، التفسیر المنسوب ...
  • حسینی بهارانچی، سید احمد، (۱۳۹۰)، عقل و وحی، پایان نامه ...
  • حقیری قزوینی، ابوالفضل، (۱۳۹۰)، صفار قمی و کتاب بصائر الدرجات، ...
  • خلعت بری، حسام الدین، (۱۳۸۵ش(۱)، حسن وقبح عقلی(۱)، در: کلام ...
  • خلعت بری، حسام الدین، (۱۳۸۵ش(۲)، حسن وقبح عقلی(۲)، در: کلام ...
  • رضایی، جعفر، (۱۳۹۳)، جایگاه عقل درکلام امامیه در مدرسه کلامی ...
  • .....................، حجیت و قلمرو عقل در اندیشه محدثان و متکلمان، ...
  • .....................، نسبت بین حجیت عقل و حجیت امام در اندیشه ...
  • .....................، (۱۳۹۱(۱)، امتداد جریان فکری هشام بن حکم تا بغداد ...
  • .....................، تطور معنایی عقل از مدرسه کوفه تا مدرسه بغداد، ...
  • سبحانی، محمد تقی- اقوام کرباسی، اکبر، (۱۳۹۲)، مومن الطاق و ...
  • ..............................، نعیم آبادی، حسین، (بی تا)، مدرسه کلامی کوفه در ...
  • ..............................، (۱۳۸۰)، اسماء و صفات خداوند در: دانشنامه امام علی(ع)، ...
  • ..............................، (۱۳۷۴)، عقل گرایی و نص گرایی، مجله نقد و ...
  • ..............................، (۱۳۹۱)، کلام امامیه: ریشه ها و رویش ها، مجله ...
  • شمس، منصور، (۱۳۸۲)، آشنایی با معرفت شناسی ، انجمن معارف ...
  • صدوق، محمد بن علی بن بابویه، (۱۴۱۴ق)، اعتقادات الامامیه، کنگره ...
  • ...............................................، (۱۳۹۸ق)، التوحید، ۱جلد، چاپ اول، جامعه مدرسین، قم ...
  • صفار قمی، ابوجعفر محمد بن الحسن بن فروح، (م۲۹۰)، (۱۴۰۴ه)، ...
  • طوسی، خواجه نصیر الدین، (۱۳۶۷ش)، اساس الاقتباس، تصحیح محمد تقی ...
  • فان اس، جوزف، (۱۳۶۵-۱۳۶۶)، ساخت منطقی علم کلام اسلامی، مجله ...
  • فان اس، ترجمه فارسی چاپ نشده از:Van Ess, Josef, Theologie ...
  • قائمی نیا، علیرضا، (۱۳۸۳)، برخی دیدگاه های جدید در باب ...
  • کشی، ( ۱۳۴۸ش)، رجال کشی، تحقیق حسن ...
  • کاکایی، قاسم-رهبر، حسن، (۱۳۹۱)، رویکردی تاریخی به مقوله معرفت شناسی ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، (۱۴۰۷ق)، الکافی، تصحیح علی اکبر غفاری ...
  • گلدزیهر، ایگناز، (۱۳۵۷)، درس هایی درباره اسلام، ترجمه و تحقیق ...
  • مادلونگ، ویلفرد، (۱۳۷۸)، مکتب ها و فرقه های ...
  • متیاس، استیوپ، (۱۳۸۳)، معرفت پیشینی، ترجمه پیروز فطور چی، مجله ...
  • مجلسی، محمد باقر، (۱۴۰۳ق)، بحار الانوار ، دار احیاء التراث ...
  • محمد علی امیر معزی، پیشوای ربانی در تشیع نخستین، ترجمه ...
  • محمد علی امیر معزی، (۱۳۹۰)، صفار قمی و کتاب بصائر ...
  • مدرسی، سید حسین، (۱۳۸۷)، مکتب در فرایند تکامل: نظری بر ...
  • مفید، المسائل الکعبریه، (۱۴۱۳ق) (ب)، الموتمر العالمی للشیخ المفید، قم ...
  • مقدسی معتزلی، (بی تا)، البدء والتاریخ، بور سعید، مکتبه الثقافه ...
  • ملاصدرا، (۱۳۸۳)، شرح اصول کافی، تصحیح محمد خواجوی، موسسه مطالعات ...
  • ملکیان، مصطفی، (۱۳۸۷)، تاثیر گناه در شناخت انسان سنتی و ...
  • موزر، پل- مولدر- تروت، (۱۳۸۵)، درآمدی موضوعی بر معرفت شناسی ...
  • نشار، علی سامی، (۱۴۰۴ق/۱،۹۸۴) مناهج البحث عند مفکری الاسلام و ...
  • نشار، علی سامی، (۱۴۲۹ق/۲۰۰۸)، نشاه الفکر الفلسفی فی الاسلام، دارالسلام، ...
  • نعیم آبادی، حسین، تاریخ تشیع در دوران امام جواد، (۱۳۹۰)، ...
  • نعیم آبادی، حسین- سبحانی، محمد تقی، حقیقت ترکیبی انسان از ...
  • نهج البلاغه، (۱۴۱۴ق)، تصحیح صبحی صالح، هجرت، قم ...
  • نوبختی، (۱۴۰۴ق)، فرق الشیعه، دارالاضواء، بیروت ...
  • Berkeley, George, Treatise cerning The Principles Of Human Knowledge ...
  • Bertrand Russell, Inquiry in to Meaning and Truth (London: Allen ...
  • Naeim Abadi, Hossein, The Combinatory Nature Of Human Of Body ...
  • Van Ess, Josef, (۱۹۹۱), Theologie Und Gesellschaft Im ۲. Und ...
  • نمایش کامل مراجع