قدیمی ترین مهر نوشته دار دوران اسلامی یا مهر نوشته دار یک حکمران سلجوقی!؟
محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 12، شماره: 3
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 508
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JARCS-12-3_002
تاریخ نمایه سازی: 25 مهر 1400
چکیده مقاله:
هرها از جمله اشیا باارزشی هستند که سابقه بسیار طولانی دارند. بنا بر شواهد باستانشناسی قدمت این شیئی به هزاره ششم قبل از میلاد بازمی گردد. چنانکه اسناد و مدارک شهادت میدهند، این شیئی در طول ادوار تاریخی تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است، به طوری که طرحها، شکلها، رنگها و کتیبههای آن بنا بر شرایط زمانی دشت خوش تغییر شدهاند و هر یک از تعلیقات آن مفاهیم پیچیده و اطلاعات ارزشمندی را در خود کتمان کردهاند که واکاوی آنها می تواند بسیاری از ابهامات موجود در متون تاریخی را تبیین نماید. گفتار حاضر درصد است تا با بررسی یک نمونه از مهرهای نوشتهدار (بنا به ادعای قوچانی یکی از قدیمی ترین مهر دوره اسلامی) در کاوشهای معبد آناهیتای کنگاور، در سال ۱۳۷۳ به دست آمده است، بر اساس محتوی دادههای آن مورد بررسی و تحلیل قرار دهد و برخی از زوایای و کارکرد این مهر را روشن سازد و اختلافاتی که در میان محققان در انتساب این مهر به هر یک از دورههای تاریخی ایران را تبیین نماید؛ و با این سوال مهر مکشوفه معبد آناهیتای کنگاور حاوی چه نوع اطلاعاتی است و چرا محققان در مورد این مسئله و انتساب آن به هر یک از ادوار مورد نظرشان با یکدیگر اختلاف و شاخصهای تشخیص آنان چیست و چرایی اختلاف آنان درک درست علائم و نشانههای تشخیص چه می تواند باشد؟ بررسی های اولیه نشان میدهد این مهر مربوط به یکی از حکمرانان ایرانی است. برخی آن را به یک حکمران ساسانی به نام «خسرو شنوم» که در ناحیه همدان و غرب ایران فعالیت داشته مرتبط می دانند و برخی دیگر آن را به یک حکمران سلجوقی منتسب میکنند. از داده های تحقیق چنین برمیآید قوچانی و توحیدی در ارائه فرضیه موردنظر دچار اشکال شدهاند و نتوانستهاند آن طور بایدوشاید به درستی زمان و مکان و انتساب مهر به شخص را مشخص کنند. به نظر می رسد هر یک از این افراد به یک یا چند شاخص در مهر تمرکز کرده و از باقی موارد مغفول مانده اند. از این نتایج تحقیق با توجه به ارزیابی و تحلیل داده های مهر به اشتباه افتاده اند و برای اثبات ادعای خود با ارائه دلایل نااستوار و غیرمنطقی، به نحوی سعی کردهاند این مهر را به یکی از قدیمی ترین مهرهای نوشته دار اسلامی به خط کوفی منصوب کنند و یا اینکه به یکی از حکمرانان عصر سلجوقی مرتبط سازند در حالی نتایج تحقیق و بررسی های جدید مهر مشکوفه مورد اشاره نظریه هر دو نفر را رد میکند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محرم باستانی
دانش آموخته دکتری باستان شناسی، دانشگاه تهران
نعمت اله علی محمدی
دانش آموخته دکتری تاریخ ایران پیش از اسلام، دانشگاه تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :