تحلیل نقش باد و آب های زیرزمینی بر مکان گزینی و استقرار ریگزارهای چاله های ساختمانی (مطالعه موردی: ریگ صادقآباد- بافق)

اقلیم خشک و توسعه انواع چالههای زمینساختی سبب گسترش ریگزارهای مختلف در ایران مرکزی شده است که در این زمینه میتوان به ریگ صادقآباد در شمال غرب بافق اشاره کرد. برای کشف علت استقرار این پهنه ماسهای، فاکتورهایی از قبیل تکتونیک، مورفولوژی تپههای ماسهای، توپوگرافی، سطح آبهای زیرزمینی، سامانه فشار جوی و رژیم باد با استفاده از دادههایی چون نقشههای زمینشناسی و دادههای باد ایستگاه سینوپتیک بافق ارزیابی شد. نتایج پژوهش نشان میدهد که در طول سال وزش باد از جهات مختلفی برخوردار است؛ بهطوریکه تحت تاثیر این امر مورفولوژی غالب ریگ صادقآباد بهصورت تپههای ماسهای هرمی ظاهر شده است که این نوع مورفولوژی بیابانی خود نشانهای از تنوع جهت بادهای حاکم بر آن منطقه و تمرکز ماسههای روان است. بهطورکلی، علاوهبر نقش رژیم بادی حاکم بر منطقه، بالابودن سطح آبهای زیرزمینی تحت تاثیر فعالیت گسلها در مجاور ریگ صادقآباد بافق نیز در استقرار و تمرکز این توده ماسهای در پلایای درانجیر موثر است؛ بهگونهایکه سطح ایستابی آبهای زیرزمینی در مجاور ریگ صادقآباد از عمق کمتری نسبت به مناطق مجاور برخوردار است.

کلیدواژه ها:

تپه ماسهای ، ریگ صادقآباد- بافق ، شاخص همگنی وزش باد ، مکانگزینی ریگزار