تحلیل دینامیکی و ژنتیکی رسوبات بادی بهمنظور تعیین منشا و منبع ماسه (مطالعه موردی: ارگ جدید رضاآباد، سبزوار)

طی شصت سال گذشته، تجمعی از تپههای ماسهای (ارگErg ) با مساحت حدود ۶۰۰ هکتار در رضاآباد خارتوران ایجاد شده است. هدف از این تحقیق تفسیر منبع و منشا ماسه بر پایه ویژگیهای مورفولوژی تپههای ماسهای و دانهبندی و کانیشناسی رسوبات بادی است. تفسیر تصاویر ماهواره نشان داد که ارگ رضاآباد دارای تپههای هلالیشکل ابتدایی شامل اشکال پیشبارخانی، تپههای بارخانی، و بارخانوئید با کشیدگی شمال- جنوب است. پس میتوان نتیجه گرفت که وزش باد شکلدهنده شمالی- جنوبی است. آنالیز دانهبندی با روش متداول الک خشک و کانیشناسی بهوسیله میکروسکوپ بینوکولر مطالعه شد. نتایج نشان داد که کشیدگی و فرم تپهها از الگوی گلطوفان پیروی میکند. در نتیجه، باد قوی شمالی مهمترین باد در تامین ماسه و توسعه تپههای ماسهای است. آنالیزهای آماری توزیع اندازه دانه نشان داد که میانگین و میانه قطر اندازه ذرات ۲۰۵ میکرون هستند که میتوان براساس رابطه بین اندازه دانه و مسافت طیشده استدلال کرد که تغییرات مکانی این ذرات ۲۰ تا ۵۰ کیلومتر از منابع ماسه است. وجود کلسیت و ماسهسنگ کوارتزی در نمونههای رسوب نشان میدهد که واحدهای سنگی آهک مارنی و مارن و کنگلومرای آتشفشانی منشایی برای رسوبات بادی است.

کلیدواژه ها:

ارگ ، پیشبارخانی ، تپه ماسهای ، دانهبندی ، رسوبات بادی