رقابتهای ژئوپلیتیک و روابط ایران و عربستان: مکانیزمها و راهبردها

چکیده:تمرکز مقاله حاضر بر روند ژئوپلیتیک منطقه و روابط ایران و عربستان از سال ۲۰۰۳ تاکنون است. سوال اصلی بر این مبناست، چرا روابط ایران و عربستان در روند ژئوپلیتیک منطقهای سیر بنبست و تقابلی پیدا کرده است؟ مدعای اصلی آن است، با اشغال عراق، تضعیف قدرت متوازن کننده و روی کار آمدن دولت شیعی، فرآیند دوقطبیسازی هویتی/موقعیتی منطقه خلیج فارس قوت گرفت. این فرایند پس از تحولات جهان عرب ۲۰۱۱ با گسست ائتلافهای منطقهای/ فرامنطقهای، خلاء قدرتی در ژئوپلیتیک منطقه ایجاد کرد. در این روند گذار و سیالیت نظم منطقهای، با فعال شدن بسترها و عناصر سیاسی/ هویتی ژئوپلیتیک منطقه، دوگانههای راهبردی "مهار و توازنسازی"مبتنی بر مکانیسمهای سهگانه ائتلافسازی، جنگ نیابتی و همچنین رقابت ژئواکونومیکی از طرف ایران و عربستان به مثابه دو هژمون رقیب منطقهای تعقیب میشود. دو کشور همواره در تلاشند، با قدرتافکنی و اثرگذاری بر فرایندها و عناصر چندگانه ژئوپلیتیکی، امنیت منطقهای را کنترل و الگوی نظمسازی مطلوب خود را بازطراحی کنند. نهایتا اینکه روش انجام مقاله حاضر بر اساس روش توصیفی و تبیین علی/تحلیلی است و شیوه گردآوری دادهها نیز از طریق کتابخانهای، استفاده از مجلات، مقالات و منابع اینترنتی میباشد.

کلیدواژه ها:

عربستان ، ج.ا.ایران ، خلیج فارس ، خاورمیانه ، رقابتهای ژئوپلیتیک