تحلیل رقابت تسلیحاتی غرب آسیا بر اساس دیدگاه واقع گرایی تهاجمی و تدافعی با استفاده از روش تصحیح خطای برداری

هدف: رویکرد آرمان گرایی در روابط بین الملل معتقد است افزایش تسلیحات موجب تشدید درگیری و جنگ می شود و خلع سلاح را راهکار شکل گیری امنیت می داند. در مقابل، رویکرد واقع گرایی بر وجود آشوب و هرج و مرج بین کشورها تاکید می کند، اما برای پاسخ به معمای تامین امنیت، دو دیدگاه از آن منشعب می شود: واقع گرایی تدافعی و واقع گرایی تهاجمی. واقع گرایی تدافعی معتقد است کشورها در یک ساختار آشوب زده برای تامین امنیت باید به سمت ایجاد توافقاتی در جهت کنترل تسلیحات پیش روند. در مقابل، واقع گرایی تهاجمی توضیح می دهد که دولت ها قدرت نظامی خود را افزایش می دهند تا با رسیدن به سلطه و هژمونی، به امنیت دست یابند. چون هیچ کشوری تمایل ندارد از سایرین عقب بماند، مسابقه ای بر سر تامین تسلیحات رخ می دهد که بدان رقابت تسلیحاتی می گویند. هدف مقاله حاضر آن است که پدیده رقابت تسلیحاتی در میان کشورهای منتخب منطقه غرب آسیا؛ شامل ایران، ترکیه، عربستان و رژیم صهیونیستی در فاصله سال های ۱۹۷۷ تا ۲۰۱۷ را مورد بررسی قرار دهد. روش:اساس مدل سازی نظری در مقاله حاضر، الگوی ریچاردسون و مطالعه تجربی نیز مبتنی بر رویکرد اقتصادسنجی سری زمانی از نوع مدل تصحیح خطای برداری (VECM) است. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که ایران با رژیم صهیونیستی در رقابت تسلیحاتی است. از سوی دیگر، عربستان و ترکیه، هر دو به صورت یک طرفه تحت تاثیر مخارج نظامی رژیم صهیونیستی هستند. بدین ترتیب مشاهده می شود که تغییر در مخارج نظامی رژیم صهیونیستی علت تغییر در مخارج نظامی هر سه کشور ایران، عربستان و ترکیه بوده است. نتیجه گیری: هر سه کشور ایران، عربستان و ترکیه، رژیم صهیونیستی را تهدیدی برای خود تلقی می کنند و درنتیجه این کشور را می توان عامل مهمی در بی­ثباتی منطقه دانست. از سوی دیگر نتایج نشان می دهد که به لحاظ تاریخی یک رقابت تسلیحاتی در منطقه غرب آسیا شکل گرفته است که با توجه به شرایط حساس موجود، لازم است اقدامات فوری برای رفع آن صورت پذیرد.

کلیدواژه ها:

رقابت تسلیحاتی ، مخارج نظامی ، مدل ریچاردسون ، مدل تصحیح خطای برداری (VECM)