نقاط عطف معماری و شهرسازی تهران در قرن ۱۴

تهران پایتخت ۲۴۰ ساله این سرزمین، شهری است که از زمان برگزیده شدن به عنوان پایتخت تاکنون مسیر پرفراز و نشیبی را طی نموده تا به شکلی که امروز در پایان قرن ۱۴ شمسی شاهد آن هستیم، در آمده است. کلانشهری که انفجار فضایی و جمعیتی در آن به وضوح دیده میشود و برای رفع نیازهای شهرنشینان خود با چالشهای فراوانی روبرو است. قرن اخیر، بازه سرنوشت سازی برای این شهر بوده و چهره اش را بیش از هرزمان دیگری دچار دگرگونی ساخته است. حال در پایان این قرن، رجوع به این سیر میتواند ارزشمند باشد و گرفتن درسهایی از آن راهنمایی گردد برای شیوه ادامه زیست این شهر. این پژوهش در راستای شناخت سیر شهرسازی و معماری تهران قرن ۱۴ ، نقاط عطف مهم این حوزه را در سه بازه زمانی حکومت پهلوی اول، پهلوی دوم و دوره پس از انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار میدهد و در هر دوره به کلیدی ترین رخدادها، طرحها و قوانین اشاره میکند. نتیجه اصلی این پژوهش تاکیدی است بر تاثیر بی رقیب مدیریت شهری در شکل گیری این نقاط عطف. قوانین و طرحهای بالادستی که در هر دوره توسط این مراجع تصویب شده، ساختار شهر و معماری را دچار تحولات شگرف و برگشت ناپذیری کرده است که در طولانی مدت نیز همچنان در جسم و روح شهر باقی مانده و بر هویت و معنای شهر اثر گذاشته است. با توجه به این موضوع میتوان با مدیریت شهری در قرن جدید با رویکردی مسئولانه تر برخورد کرد و رسالت هر تصمیم و اقدام آن را، شکل گیری شهری با کیفیت بهتر برای زندگی شهروندان دانست.

کلیدواژه ها:

تهران ، شهرسازی ، معماری ، پایتخت ، قرن ۱۴